Κύριε υπουργέ

«ΥΠΕΘΑ: Αξιοποίηση του στρατοπέδου «Παύλου Μελά» προς όφελος της τοπικής κοινωνίας.

Η αξιοποίηση του στρατοπέδου «Παύλου Μελά» προς όφελος της τοπικής κοινωνίας, ως χώρου πράσινου και πολιτιστικών δρώμενων, συζητήθηκε κατά τη συνάντηση του αναπληρωτή υπουργού Εθνικής Άμυνας, Κώστα Ήσυχου, με τον δήμαρχο του δήμου Παύλου Μελά Θεσσαλονίκης, Δημήτρη Δεμουρτζίδη, τον αντιδήμαρχο, Αθανάσιο Λαζαρίδη και τους βουλευτές Θεσσαλονίκης, Δέσποινα Χαραλαμπίδου και Αλέξανδρο Τριανταφυλλίδη.

Όπως αναφέρει ανακοίνωση του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, «έγινε μια εποικοδομητική συζήτηση, όπου τέθηκαν συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα για την ολοκλήρωση μιας συμφωνίας μεταξύ υπουργείου Εθνικής Άμυνας και δήμου Παύλου Μελά. Επίσης, συζητήθηκαν και άλλα θέματα κοινού ενδιαφέροντος».

Κύριε Υπουργέ

Ο τρόπος που τοποθετηθήκατε για την αξιοποίηση του στρατοπέδου «Παύλου Μελά» προς όφελος της τοπικής κοινωνίας, ως χώρου πράσινου και πολιτιστικών δρώμενων, φανερώνει, ελπίζουμε, την νέα αντίληψη  που πρέπει να κυριαρχήσει στην πολιτική του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Δηλαδή πρώτα τα συμφέροντα της κοινωνίας και μετά το οικονομικό όφελος του Υπουργείου.

Ας τα πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.

Τα στρατόπεδα που περιβάλλουν τις πόλεις μας– το δίχως άλλο αποτέλεσαν μέχρι σήμερα τον «κυματοθραύστη» που παρεμπόδισε την ολοκληρωτική ισοπέδωση των ελληνικών πόλεων.

Το σημαντικό όμως οικονομικό και οικιστικό ενδιαφέρον που παρουσιάζουν, σε συνδυασμό με την συνεχή επέκταση της τσιμεντοποίησης των πόλεων και φυσικά σε συνδυασμό με την εγκατάλειψη των στρατοπέδων, φαίνεται πως «άνοιξε την όρεξη» μικρών και μεγάλων συμφερόντων για την «αξιοποίησή» τους, στο όνομα κάποιου «επείγοντος» στεγαστικού προγράμματος του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Προγράμματος, που όπως εύκολα αντιλαμβάνεστε παραπέμπει στην Ιδιωτικοποίηση – εκποίηση, της μόνης ελεύθερης δημόσιας αστικής γης.

Μετά και την μεταπολεμική ανάπτυξη, των πόλεών μας οι οποίες εξαπλώθηκαν με ραγδαίους και πολλές φορές ανεξέλεγκτους ρυθμούς, τα στρατόπεδα έχουν εγκλωβιστεί μέσα στον αστικό ιστό των πόλεων.

Τα στρατόπεδα που περιβάλλουν τις πόλεις μπορούν και πρέπει να αποτελέσουν πνεύμονες ζωής για τους κατοίκους, που ασφυκτιούν από το μπετόν, την άναρχη και φρενήρη ανοικοδόμηση, την κυκλοφοριακή συμφόρηση καθώς και από την έλλειψη διεξόδων αναψυχής, ψυχαγωγίας, άθλησης και διασκέδασης.

Παράλληλα, όμως και πέραν των παραπάνω δυνατοτήτων, τα μνημειακής αρχιτεκτονικής οικήματα που βρίσκονται στα στρατόπεδα, μπορούν να αναδειχθούν σε ιδανικούς χώρους εκδηλώσεων και εκθέσεων πολιτισμικού χαρακτήρα, προβάλλοντας κατ’ αυτό τον τρόπο το ιστορικό υπόβαθρο των πόλεων που έχουν από καιρό διαρρήξει τις σχέσεις με το πλούσιο και γόνιμο παρελθόν τους, αλλά θα μπορούσαν να συμβάλλουν και στην εξοικονόμηση  δημόσιου χρήματος  με την χρησιμοποίησή τους για την στέγαση δημοσίων υπηρεσιών..  

Για να πετύχουμε ως κοινωνία τα παραπάνω θα πρέπει πρώτα το Υπουργείο να παρέμβει άμεσα στην κατεύθυνση:

Της κατάργησης του Ν. 2745/1999 ιδιαίτερα στα σημεία που δίνει την δυνατότητα πολεοδόμησης του 50% των εκτάσεων των πρώην στρατοπέδων στο ΤΕΘΑ. Μετατρέποντας δηλαδή τους χώρους των πρώην στρατοπέδων σε REAL ESTATE, εισάγοντας την μέθοδο της αντιπαροχής και ουσιαστικά τα μετατρέπει σε εμπόρευμα.

Της αντιμετώπισης των χώρων αυτών ως δημόσιων χώρων.

Της ιδιοκτησιακής απόδοσης των εκτάσεων των πρώην στρατοπέδων στους Δήμους στους οποίους ανήκουν γεωγραφικά και της υποχρέωσης των Δήμων να συστήσουν φορέα διαχείρισης των εκτάσεων αυτών, έτσι ώστε να λειτουργήσουν κάτω από δημόσιο έλεγχο για την εξυπηρέτηση δημόσιων αγαθών που παρέχονται στον πολίτη (πολιτισμός, αθλητισμός, κοινωνική πρόνοια, αναψυχής).

Της δημιουργίας ειδικού Ταμείου για την χρηματοδότηση έργων ανάπλασης των χώρων αυτών με διαφανείς διαδικασίες. Ειδική πρόνοια πρέπει να ληφθεί ώστε το Ταμείο αυτό να χρηματοδοτήσει μελέτες για την προστασία και ανάδειξη των κτιρίων και των μνημείων που είχαν χρησιμοποιηθεί στους χώρους των πρώην στρατοπέδων.

Παράλληλα οι Δήμοι θα πρέπει να παρέμβουν στην κατεύθυνση, η οποία αποτελεί έτσι κι αλλιώς ώριμη απαίτηση και των τοπικών κοινωνιών :

Να αντιμετωπίσουμε το «ζήτημα των στρατοπέδων» με την αντίληψη ότι οι χώροι των πρώην στρατοπέδων είναι κοινωνική περιουσία,  ότι ανήκουν στην πόλη και στους δημότες.

Οι Δήμοι νομιμοποιούνται κοινωνικά, πολιτικά, νομικά αλλά και ηθικά να προχωρήσουν άμεσα σε μια σειρά ενεργειών και δράσεων όπως, Ανάπλαση των εκτάσεων των πρώην στρατοπέδων μετατρέποντας τα σε χώρους, κοινωνικών δραστηριοτήτων (παιδικοί σταθμοί για άνεργες μητέρες, κέντρα ημερήσιας φροντίδας ηλικιωμένων), πολιτιστικών και  αθλητικών δραστηριοτήτων, παιδότοποι και χώροι πρασίνου. Να δώσουμε έτσι μια καταρχήν εικόνα των χρήσεων που πρέπει να έχουν οι χώροι αυτοί.

Να ενταχθούν στο νέο Γ.Π.Σ. του εκάστοτε Δήμου και να χαρακτηρισθούν ως χώροι κοινωνικών, πολιτιστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων.

Να προκηρυχθούν μελέτες για την επανάχρηση των εκτάσεων των πρώην  στρατοπέδων με δραστηριότητες που αναφέραμε παραπάνω στην κατεύθυνση της αποτροπής τσιμεντοποίησης των εκτάσεων αυτών

Στόχος μας να γίνει συνείδηση στους συμπολίτες μας, μέσα από την καθημερινότητα τους ότι οι εκτάσεις των πρώην στρατοπέδων,

Μας ανήκουν

Είναι δημόσιος χώρος.

Είναι για τις δραστηριότητες που περιγράψαμε.

(Τα παραπάνω αποτελούν το πρώτο, γενικό, μέρος της αναφοράς μας στις εκτάσεις των πρώην στρατοπέδων. Στην συνέχεια θα αναφερθούμε την περίπτωση της πόλης των Σερρών και στις προτάσεις αξιοποίησής τους)

Θόδωρος Καστρινός

μέλος του Δικτύου για την απόδοση των στρατοπέδων στους πολίτες.

Σέρρες Κυριακή, 1 Μαρτίου 2015