Το πρόσφατο τραγικό συμβάν του εργατικού ατυχήματος των εργατών γης στα κρεμμυδοχώραφα της Θήβας ανέδειξε με τον πλέον γλαφυρό τρόπο τα χρόνια προβλήματα που συνοδεύουν την μισθωτή εργασία στον αγροτικό τομέα της οικονομίας στην χώρα μας και απέδειξε ότι οι εργασιακές «Μανωλάδες» εξακολουθούν να κυριαρχούν σε όλη την επικράτεια.

Πρώτον, επιβεβαιώνεται η μαζική και εντατική εργασία μεταναστών εργατών γης, οι οποίοι στερούνται νόμιμης άδειας διαμονής, εφόσον από τους 30 εργάτες γης που ενεπλάκησαν στο ατύχημα οι 25 διαμένουν και εργάζονται στην Ελλάδα χωρίς άδειες διαμονής σε ισχύ. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ και διεθνών οργανισμών αυτή την στιγμή περίπου 500.000 μετανάστες διαμένουν στην χώρα μας χωρίς άδειες διαμονής σε ισχύ, εφόσον την τελευταία 5ετίαλόγω των συνεπειών της ύφεσης και της κρίσης έχει από-νομιμοποιηθεί το καθεστώς διαμονής τουλάχιστον 200.000 μόνιμα εγκατεστημένων μεταναστών.

Δεύτερον, επικυρώνεται η πάγια κρατική και εργοδοτική ανοχή σε φαινόμενα εκτεταμένης αδήλωτης ή ανασφάλιστης εργασίας και εισφοροδιαφυγής σε όλους τους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας και σε όλους τους τομείς της οικονομίας, ιδίως στον πρωτογενή τομέα, όπου τα ποσοστά ανασφάλιστης εργασίας υπερβαίνουν σε ορισμένες περιοχές και το 60%. Η μέθοδος της ασφάλισης της μισθωτής εργασίας στην αγροτική οικονομία εργασίας με «εργόσημο», εφόσον δεν συνοδεύεται από ισχυρά κίνητρα και κυρίως αντικίνητρα προς την εργοδοτική πλευρά, έχει ως αποτέλεσμα την δραματική συρρίκνωση κατά 50%την τελευταία πενταετία ακόμη και του εξαιρετικά μικρού αριθμού των ασφαλισμένων εργατών γης στον ΟΓΑ.

Η αδυναμία, αλλά και η απροθυμία ελέγχων από τα συναρμόδια Υπουργεία Εργασίας και Αγροτικής Ανάπτυξης και το πρακτικά ανεφάρμοστο των προβλεπόμενων ποινών στους παραβάτες εργοδότες, ιδίως σε ό,τι αφορά στην εργασία των μεταναστών χωρίς χαρτιά, διαμορφώνει ένα περιβάλλον ανομίας και εργασιακής βαρβαρότητας. Οι απάνθρωπες συνθήκες απασχόλησης και η συστηματική παραβίαση των κατώτατων αμοιβών, του εργάσιμου χρόνου και των συνθηκών υγείας και ασφάλειας (σε ιδιαίτερα δύσκολες καιρικές συνθήκες, όπως καύσωνα το καλοκαίρι) για τους εργάτες γης, αλλοδαπών και γηγενών, διαμορφώνουν ένα περιβάλλον αυθαιρεσίας και εν γένει παραβατικότητας, το οποίο τροφοδοτεί διαχρονικά τα φαινόμενα της καταναγκαστικής εργασίας και της απασχόλησης με όρους σύγχρονης δουλείας.

Τρίτον, είναι προφανές ότι οι τεράστιες διαρκείς ανάγκες σε εργατικά χέρια στον αγροτικό τομέα δεν δύνανται να καλυφθούν, ούτε με το αναχρονιστικό, ανελαστικό και ανεφάρμοστο θεσμικό πλαίσιο που διέπει, τόσο την «μετάκληση» αλλοδαπών εργατών, όσο και την απασχόληση στο πλαίσιο της εποχικής εργασίας (Ν. 4251/2014), ούτε με το ημίμετρο της «νόμιμης» εργασίας των παρατύπως διαμενόντων αλλοδαπών εργατών στην γεωργία μέχρι την απέλασή τους, όπως περιγράφεται στην πρόσφατη, προφανούς σκοπιμότητας, τροπολογία του Νόμου 4384/2016.

Τα φαινόμενα αυτά συνιστούν παραβίαση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων που δεσμεύουν νομικά την χώρα μας και δεν μπορεί να συνεχιστούν.

Η ΓΣΕΕ απαιτεί, παράλληλα με την υιοθέτηση των θέσεων και προτάσεών της για την αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας:

α) να επισπευτούν οι ενέργειες των αρμοδίων φορέων του Υπουργείου Εργασίας για την τυπική αναγνώριση του πρόσφατου ατυχήματος ως εργατικού

β) να αναλάβει εξ ολοκλήρου η πολιτεία το κόστος νοσηλείας και αποκατάστασης της υγείας των τραυματισμένων εργατών γης από το πρόσφατο εργατικό ατύχημα στην Θήβα,

γ) να ληφθούν όλες οι απαιτούμενες κρατικές πρωτοβουλίες για την νομιμοποίηση του καθεστώτος διαμονής των χιλιάδων μεταναστών εργαζομένων που στερούνται νόμιμων τίτλων διαμονής και εργασίας συμπεριλαμβανομένων, ιδίως, των εργατών γης, οι οποίοι απασχολούνται με όρους εργασιακής εκμετάλλευσης στον πρωτογενή τομέα και σε όλη την επικράτεια και

δ) να κατοχυρωθεί και τυπικά η αρμοδιότητα των ελεγκτικών οργάνων της αγοράς εργασίας και να επεκταθεί η δραστηριότητά τους στον αγροτικό τομέα της χώρας, κατεύθυνση για την οποία είναι επιβεβλημένη η κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας 129 “Για την επιθεώρηση εργασίας στη γεωργία”.