του Μιχάλη ΣωτηρίουΜέρες
που είναι, άς θυμηθούμε πώς ενενήντα τέσσερα χρόνια πρίν, τον Αύγουστο του
1922, μετά την Ήττα του Ελληνικού στρατεύματος, την άτακτη υποχώρησή του, τη
θυσία της Σμύρνης, άρχισε η Βιβλική Έξοδος- Διωγμός του Ελληνισμού της
Ανατολής. Που κορυφώθηκε με τη Συνθήκη
της Λωζάνης του 1923 και την ανταλλαγή των πληθυσμών με βάση το θρήσκευμα:
1.700.000 Έλληνες Χριστιανοί και 600.000 Μουσουλμάνοι απο την Ελλάδα.
Αιολίδα,
Ιωνία, Μικρασία, Πόντος, Θράκη έχασαν τούς άξιους εργάτες της γής τους, του πνεύματος,
της πολιτιστικής ανάπτυξης , της επιχειρηματικότητας. Με πικραμένες καρδιές
αλλά φανερή καρτερία και αποφασιστικότητα στα σφιγμένα χείλη τους, άφησαν στις
πατρογονικές εστίες
τους τα
κόκκαλα των προγόνων να περιμένουν κάποτε την επιστροφή και τη δικαίωση.
Η ήττα
και η καταστροφή του ελληνισμού της Ανατολής γνωστό αποτέλεσμα του διχασμένου
ελληνικού πολιτικού και στρατιωτικού δυναμικού, του εθνοτικού φανατισμού των
Νεοτούρκων και των ίσχυρών ξένων δυνάμεων της εποχής.
Χαρακτηριστικό
είναι το καταγεγραμμένο (Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών) στιγμιότυπο και αφήγηση
της κ. Σιμέλας Αβραμίδου απο τα Φλογητά της Καππαδοκίας:
“...-
Το πρωί σηκώθηκα, πήγα στο χωράφι να θερίσω...Μότ' θερίζω το σιτάρι, κοιτάζω,
όλος ο κόσμος πετάει τα δρεπάνια και φεύγνει στο χωριό...τούς λέγω: γιατί
φεύγνητε στο χωριό, τί είναι; Με λένε:-Δέν κοιτάζεις; Απ'εκεί στο δρόμο έρχεται
ένα αυτοκίνητο....-Το αυτοκίνητο το είχε στείλει η Επιτροπή να μας απαντήσ' και να γενή η
ανταλλαγή...Όπως πήεν το αυτοκίνητο στην εκκλησιά βγήκεν απο μέσα ένας κύριος
και λέει: - Έλληνες, εγώ απ'το Ελλάδα έρχομαι. Κυρίες και κυράδες να μαζευτήτε
΄'ολα σας, τα παιδιά, τ'άντρες σας. Τρία μέρες δίνω σας μουσετέ (διορία) για να γίνη η Ανταλλαγή, σε
τρία μέρες όλα σας να είναι έτοιμα. Ας τρία μέρες ύστερα όποιος απομνήσκει, θ'
απομείν' εδώ στο Τούρκα μετά...”.
Κάπως
έτσι οι πρόσφυγες άφησαν τίς περιουσίες τους κι έφτασαν στην Ελλάδα, οι
περιουσίες τους όμως ποτέ δεν αποζημιώθηκαν παρά την Μικτή Υπηρεσία
Ανταλλαξίμων που δημιουργήθηκε και αντάλλαξε τις χαμένες περιουσίες με
οθωμανικές εκτάσεις..
Ο
Κουάμε Άντονι Άπια, καθηγητής Φιλοσοφίας και Νομικής στο Πανεπιστήμιο της
Ν.Υόρκης έγραψε: “...όποτε οι οικονομικές συνθήκες γίνονται πολύ δύσκολες σ'
ένα κράτος, οι άνθρωποι οπισθοχωρούν στο να πιστεύουν ότι το κράτος ανήκει σε όλους”.
Έτσι,
οι έχοντες την προσωρινή διοίκηση/υπευθυνότητα μπορεί να πωλούν/παραχωρούν
τεμάχια των “ιματίων” ανεξέλεγκτα σε
επιμέρους ομάδες και άτομα.
Κάτι
τετοιο είδαμε να συμβαίνει με το Στρατόπεδο “Κολοκοτρώνη”στις Σέρρες που αποτελεί
ένα απο τα κτήματα που δεν αποδόθηκαν στους πρόσφυγες. Μετά την αρχική
διαχείρηση απο το τότε Υπουργείο Γεωργίας με τα χρόνια έφτασε στην υπευθυνότητα
του Υπουργείου Οικονομικών και της σχετικής υπηρεσίας του. Μέσα στον Ιούλιο του
2016. έγινε η παρουσίαση ενός προγράμματος παραχώρησης για μεγαλεπήβολη επιχειρηματική αξιοποίηση-Επιχειρηματικό
Πάρκο”. Δυό , μάλιστα εκπρόσωποι του Υπουργείου Άμυνας, αφού έψεξαν τη Δημοτική
Αρχή για την μή ύπαρξη σχεδίου βιωσιμότητας του Στρατοπέδου “Εμμ.Παππά”,
παρέστησαν στην παρουσίαση του σχεδίου του Επιμελητηρίου Σερρών, εκθειάζοντάς
το (άλλο ατόπημά τους), χωρίς και αυτό να έχει την ανάλογη παρουσίαση του
οικονομικού κόστους καθώς και το ποιοί θα επενδύσουν (με σίγουρα, καθαρά και
φανερά χρήματα) γιατί το κόστος υλοποίησής του είναι πρόδηλα υψηλό. Το
κυριότερο και αδιαπραγμάτευτο όμως θέμα είναι ο χώρος αυτός ανήκει στους
πρόσφυγες του ελληνισμού της Ανατολής. Το θέμα θυμίζει τη λαϊκή παροιμία “
μαλώνουν και μοιράζουν τον ξένο αχυρώνα”.
Το
σίγουρο, όμως, είναι ότι ο χώρος μπορεί (σύμφωνα και με την ισχύουσα νομοθεσία)
να παραχωρηθεί κατα προτεραιότητα στους Δήμους, σε επίσημους Προσφυγικού
Συλλόγους και μετά σε ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ. Άς το ξανακοιτάξουν το θέμα οι
ενδιαφερόμενοι συμπολίτες μας του Επιμελητηρίου. Κυρίως, όμως, να το ξαναδεί το
θέμα το Δημοτικό Συμβούλιο Σερρών και η Δημοτική Αρχή. Κι ας διορθώσουν τα
διαπραγματευτικά λάθη και των άλλων δύο στρατοπέδων.
Σε κάθε
περίπτωση ο χώρος και του πρώην στρατοπέδου Κολοκοτρώνη πρέπει να διεκδικηθεί
απο το Δήμο Σερρών στο όνομα των προσφύγων της Ελληνικής Ανατολής. Δεν ανήκει,
αντικειμενικά έχουν την διαχείρηση, ούτε στο Υπουργείο Οικονομικών, πολύ
περισσότερο ούτε στο Υπουργείο Άμυνας. Ηταν , πάντα, και εξακολουθεί να είναι
ανταλλάξιμη περιουσία των προσφύγων στην περιοχή του Δήμου Σερρών.
Ανήκει
σ' αυτούς που γράφει ο πρόσφυγας Ηλίας Βενέζης (Μικρασία Χαίρε): “...Με
τους πατέρες μας του 1912-1922 έγινε και τούτο το δύσκολο: άντεξαν στη
δοκιμασία του Θριάμβου και της Καταστροφής, μπόρεσαν να την
υπερνικήσουν...γυμνός, κυνηγημένος , πεινασμένος ο Ελληνισμός της Ανατολής
εστάθη, ορθοπόδησε, δουλεύοντας την πικρή γή, ξεχερσώνοντας αγριόβουνα,
αποξεραίνοντας βαλτότοπους, επιχειρώντας μέσ' τον κορμό της ζωής της χώρας, στη
βιομηχανία, στη ναυτιλία, στο εμπόριο, στις επιχειρήσεις, στις Τέχνες, στα
Γράμματα”.
Ο Δήμος Σερρών, που υποδέχθηκε και φρόντισε τους πρόσφυγες,
οφείλει να διεκδικήσει το χώρο του στρατοπέδου Κολοκοτρώνη, όπως και τα άλλα
δύο , δημιουργώντας σ' αυτό το Πάρκο των Προσφύγων της Ελληνικής Ανατολής.
Όσο για το προσχέδιο του Επιμελητηρίου Σερρών μπορεί να γίνει και σε άλλη τοποθεσία, βοηθούμενο και απο τον Δήμο
Σερρών.
Κλείνοντας θυμίζω στούς ιθύνοντες των Υπουργείων Άμυνας και
Οικονομικών καθώς και της Δημοτικής Αρχής Σερρών ένα δίστιχο απο τα κρυμμένα
ποιήματα του Καβάφη :
“ Άς την
παραδεχθούμε την αλήθεια πιά,
είμεθα Έλληνες κι εμείς-τί άλλο είμεθα;”
1. Στίχοι του Κ.Καρυωτάκη
Σου άρεσε; κάνε και εσύ Like στην αμερόληπτη ενημέρωση!