Σήμερα η ορθόδοξη εκκλησία τιμάει τη μνήμη των τριών μεγάλων Ιεραρχών και Δασκάλων, Του Μ. Βασιλείου, του Γρηγορίου του Θεολόγου και του Ι. Χρυσοστόμου. ‘Ηταν μεγάλες φυσιογνωμίες και προσωπικότητες, με μεγάλη μόρφωση και με το φωτινό παράδειγμά τους φώτισαν το χριστιανικό κόσμο του 4ου αιώνα Π.Χ.

Για μας τους ‘Ελληνες, η σημερινή γιορτή έχει ξεχωριστή, ιδιαίτερη σημασία. Γιατί δεν τιμάμε μόνο τους Εκκλησιαστικούς Πατέρες της Ορθοδοξίας αλλά και τους διαπρεπείς Δασκάλους των Ελληνικών γραμμάτων, οι οποίοι με την Ελληνοπρεπή μόρφωση και αγωγή τους συνδύασαν και μπόλιασαν στο χριστιανισμό το αρχαίο ελληνικό πνεύμα και δημιούργησαν τον ελληνοχριστιανικό πολιτισμό. Σκέπτονται με τη διαλεκτική του Σταυρού, μέσα στο φως της Αναστάσεως. Κινούνται άνετα μέσα στον κόσμο, μέσα γενικά στον πολιτισμό.

Βασική επιδίωξη των Τριών Ιεραρχών είναι η δημιουργία μιας χριστιανικής κοινωνίας που να αποτελείται από άτομα που θα έχουν σαν κοινό γνώρισμα την αγιότητα, την αγάπη και την αδελφωσύνη και να είναι μία κοινότητα προσωπικοτήτων. Η πίστη τους και η μεγάλη τους αγάπη προς τον πλησίον τους έκανε να διαθέσουν την ατομική τους περιουσία για να βοηθήσουν τους συνανθρώπους τους. Η φιλανθρωπική τους δραστηριότητα παίρνει δυό μορφές. Την ατομική και την ιδρυματική βοήθεια. Με τα ιδρύματα, Πτωχοκομεία, Νοσοκομεία, Βρεφοκομεία, Ορφανοτροφεία, Γηροκομεία, εξασφάλισαν τροφή, στέγη, ενδύματα και περίθαλψη στους φτωχούς, τους γέροντες, τους πρόσφυγες, τα ορφανά και γενικά σ’όσους είχαν ανάγκη. Οι Τρείς Ιεράρχες δεν ήταν μόνο ποιμενάρχες που σημείωσαν υποδειγματική θρησκευτική και κοινωνική δράση, αλλά αναδείχθηκαν μεγάλοι Δάσκαλοι, γνήσιοι παιδαγωγοί και ‘Ελληνες λόγιοι. Και όλα αυτά γιατί είχαν ευρύτατη μόρφωση, κλασσική καλλιέργια και συνδύαζαν τη χριστιανική με την εληνική παιδεία.

Κινούνται άνετα μέσα στον κόσμο, μέσα γενικά στον πολιτισμό. ‘Εχοντας την ορθή πίστη, ζουν την ορθή ζωή. Ζώντας την ορθή ζωή, αποκαλύπτουν σε όλο το μεγαλείο και την ομορφιά την ορθή πίστη. Σκέπτονται με τη διαλεκτική του Σταυρού, μέσα στο φως της Αναστάσεως. Η σκέψη τους είναι οπλισμένη, πυρωμένη από το “μέγα της ευσεβείας μυστήριον” (Α’ Τιμόθ, γ’ 16). Την πείρα την ανθρώπινη την επεξεργάζονται μέσα στα πυρά της προσευχής, της πνευματικής συγκεντρώσεως, και της βαθειάς εσωτερικής εμπειρίας.*

Θα έπρεπε να αποκαλούνται παιδαγωγοί της νεότητας. Γιατί οι Τρεις Ιεράρχες σαν μεγάλοι δάσκαλοι ενδιαφέρθηκαν για τα μεγάλα εκπαιδευτικά προβλήματα της εποχής τους. Δίδαξαν ότι η αλήθινή Παιδία έχει σαν σκοπό να εξυψώσει τον άθρωπο και να τον αναδείξει σε τέλεια προσωπικότητα. Θεωρούσαν το έργο του δασκάλου υψηλό και τον ήθελαν προικισμένο με πολλά προσόντα και πολλές αρετές για να αποτελεί παράδειγμα για μίμηση από τους μαθητές του. Ο Δάσκαλος, κατά τους Τρεις Ιεράρχες, πρέπει να έχει πνευματικές γνώσεις, να γνωρίζει την Αγία Γραφή, να είναι ευσεβής και απαλλαγμένος από κακίες. Να είναι καλός επιστήμονας, ώστε να είναι σε θέση να πρεσφέρει στους μαθητές του όσα μπορούν να αφομοιώσουν. Ο Δάσκαλος, λέγει ο Μ. Βασίλειος, πρέπει να είναι “υπόδειγμα βίου, έμψυχου νόμου και κανόνας αρετής”. Ενώ ο Γρηγόριος υπογραμμίζει: “Η να μη διδάσκεις τίποτε ή να διδάσκεις με το παράδειγμά σου. Διαφορετικά, ο,τι κτίζεις με το δεξί σου χέρι το γκρεμίζεις με το αριστερό. Ο υποκριτής άλλωστε περιορίζεται εις τα λόγια και όχι ο άξιος διδάσκαλος”. Αυτό ήταν το έργο των Τριών Ιεραρχών.
Οι Πατέρες αυτοί είναι σύμβολα των αιωνίων και αδιαρρήκτων δεσμών Χριστιανισμού και Ελληνισμού και πρότυπα πίστεως, αρετής, μορφώσεως και φιλοπατρίας.

Σήμερα που η Εκκλησία και τα Ελληνικά γράμματα τιμούν τη μνήμη τους, ας στρέψουμε τη σκέψη μας και την καρδιά μας στις αθάνατες μορφές τους που μας έδωσαν ο,τι καλύτερο και ευγενέστερο μπορούσε να δώσει το ανθρώπινο πνεύμα. Ας ακολουθήσουμε το δρόμο μίας ανώτερης δημιουργικής ζωής, όπως μας τον χάραξαν με τη ζωή τους και το έργο τους οι τρεις μεγάλοι φωστήρες της οικουμένης.

Νικόλαος Λ. Μωραίτης, Ph.D.
Διεθνείς Σχέσεις – Συγκριτική πολιτική,
Εξωτερική Πολιτική των ΗΠΑ,
Καλιφόρνια.
U.S.A. Member of International Hellenic Association(USA)

ΠΗΓΗ: International Hellenic Association