Θεωρώ ιδιαίτερα συμβολική την παρουσία μας σήμερα στη Ροτόντα, σε μια συνάντηση πανευρωπαϊκή, που έναντι των υλικών και των μετρήσιμων με οικονομικές μονάδες, προτάσσει τον Άνθρωπο και τα δικαιώματά του, το Πνεύμα, και υπηρετεί τις μεγαλύτερες πανανθρώπινες αξίες.
Κυρίως για τους ξένους επισκέπτες, θα μου επιτρέψετε να εξηγήσω αυτήν την αναφορά. Ο χώρος που μας φιλοξενεί, χτισμένος στις αρχές του 3ου μ.Χ. αιώνα από τον Καίσαρα Γαλέριο, ήταν πάντοτε ένας ναός αφιερωμένος στις οντότητες του πνεύματος και ο οποίος αναδείχτηκε τη βυζαντινή περίοδο ως ιερός ναός του Αγίου Γεωργίου, με την επιπλέον αφιέρωση και ονοματοδοσία ως “ναός των ασωμάτων”. Με αυτή την αναφορά σε ασώματες, δηλαδή πνευματικές δυνάμεις, πιστεύω ότι οι άνθρωποι εκείνης της εποχής, πέρα από μια μεταφυσική προσέγγιση, επιχειρούσαν να εκφράσουν το σεβασμό τους απέναντι στις μεγάλες εκδηλώσεις του ανθρώπινου Πνεύματος. Δηλαδή στην Επιστήμη, στον Πολιτισμό, στη Θρησκεία που ενώνει και δεν διαιρεί. Δηλαδή, απέδιδαν σεβασμό στα ίδια πράγματα για τα οποία σήμερα μάχεται η Ουνέσκο.
Αυτή η ισχυρή σημειολογία πιστεύω υπογραμμίζει κι ενισχύει τους σκοπούς της συνάντησης μας. Και με έναν έξοχο τρόπο αναδεικνύει, σε μια εποχή που το υλικό και το τεχνοκρατικό καταλαμβάνουν το κέντρο του ενδιαφέροντος και των δράσεων μας, την ανάγκη -κυριολεκτικά- να ανασύρουμε όλα εκείνα τα πολύτιμα κι αναντικατάστατα στοιχεία που συνοδεύουν ή που θα έπρεπε να συνοδεύουν, τον Άνθρωπο και τις οργανωμένες κοινωνίες του.
Γιατί, τι άλλο, κυρίες και κύριοι, είναι ο σκοπός και η ουσία ύπαρξης της UNESCO, αν δεν είναι ο σεβασμός, η υπεράσπιση και η σύνθεση των κοινών αξιών και των ιδεωδών όλων των πολιτισμών;
Παρόλο που βρισκόμαστε κοντά στην ολοκλήρωση της πρώτης εικοσαετίας του αιώνα μας, με μια ανθρωπότητα που καυχιέται για τα επιστημονικά, για τα τεχνολογικά και οικονομικά επιτεύγματα της, δυστυχώς, άλλα τόσα κι ίσως περισσότερα, είναι τα ελλείμματά μας, τα οποία μάλιστα καταδικάζουν τα τρία τέταρτα του πλανήτη μας. Η έλλειψη νερού και τροφής, ο αναλφαβητισμός, η έλλειψη συνθηκών υγιεινής, η εκμετάλλευση σε βάρος των παιδιών και των γυναικών, οι πόλεμοι, η θρησκευτική και η εθνική μισαλλοδοξία, η υπερεκμετάλλευση κι η εξάντληση των φυσικών πόρων του πλανήτη μας, όλα αυτά συνθέτουν ένα μεγάλο μαύρο φόντο στη μικρή εικόνα των επιτευγμάτων μας.
Δυστυχώς ακόμη και στην καρδιά του ανεπτυγμένου και πολιτισμένου κόσμου, εδώ στην Ευρώπη δηλαδή, συναντούμε εξίσου άσχημες εικόνες. Αναφέρομαι στην ανεργία, στην περιθωριοποίηση εκατομμυρίων ανθρώπων, στο ρατσισμό, στον εθνικισμό, στην προσπάθεια της κατάλυσης των εργασιακών δικαιωμάτων, στη θεοποίηση των αριθμών και των οικονομικών μεγεθών, σε βάρος τελικά των ανθρώπων. Πραγματικά θα ήθελα, να υπάρχει ισχυρός αντίλογος σε όσα σας περιγράφω, πως δεν ισχύουν, και να αποδειχθεί ότι ο λόγος μου είναι δραματικός και υπερβολικός. Φοβάμαι όμως ότι η πραγματικότητα επιβεβαιώνει και δεν διαψεύδει. Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι όλα αυτά, είναι πληγές στο σώμα της κοινωνίας μας.
Ως μέλος της ελληνικής κυβέρνησης, κι ως εκπρόσωπός της σήμερα, επιτρέψτε μου να συνδέσω, αξιοποιώντας αυτή την συνάντησή και το μήνυμα της, με μια επιγραμματική έστω αναφορά, στις προσπάθειες που κάνει η χώρα μου σήμερα.
Κυρίες και κύριοι, Δεν αναζητούμε απλά και μόνο μια οικονομική διέξοδο από την κρίση. Υπερασπιζόμαστε ταυτόχρονα τα βασικά στοιχεία του ευρωπαϊκού ιδεώδους και του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Αυτή άλλωστε είναι η υποχρέωση όλων μας, και ακόμη περισσότερο, εκείνων που αποφασιστικά μπορούν να επηρεάσουν τις εξελίξεις.
Πιστεύω ότι υπερασπιζόμαστε εξ ονόματος όλων των ευρωπαϊκών λαών, να μην επιτραπεί καμία έκπτωση στα δικαιώματα κανενός πολίτη της Ευρώπης. Υπερασπιζόμαστε τα αυτονόητα δικαιώματα στην εργασία, στην εκπαίδευση, στην υγεία, στην ίση αντιμετώπιση. Υπερασπιζόμαστε τις αρχές της αλληλεγγύης, της ειρηνικής συνύπαρξης, της γόνιμης διασταύρωσης πολιτισμών και θρησκειών. Δεν μπορούμε και δεν μας επιτρέπεται να προσπερνάμε, να σιωπούμε και να ανεχόμαστε επιλογές, που στο όνομα του οικονομικού συμφέροντος και της κυριαρχίας, αμφισβητούν κι υπονομεύουν όλα αυτά που αποτέλεσαν και θα πρέπει να συνεχίσουν να αποτελούν τα κύρια χαρακτηριστικά γνωρίσματα της Ευρώπης και των κοινωνιών της.
Κυρίες και κύριοι, από το βήμα αυτό, της Ουνέσκο, και απευθυνόμενη σε εσάς, σε ανθρώπους που συμμετέχετε σε μια μεγάλη παγκόσμια προσπάθεια υπέρ του Ανθρώπου και του Πνεύματος, υπέρ του Πολιτισμού και των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ζητώ να εντείνουμε τις προσπάθειες, να μην επαναπαυτούμε από τις όποιες επιτυχίες, και να μην ξεχάσουμε ότι είναι το ίδιο σημαντικό, ο αγώνας μας να δίνεται όχι μόνο στον 3ο και στον 4ο κόσμο, αλλά και μέσα στις λεγόμενες αναπτυγμένες κοινωνίες μας. Οι απειλές δεν είναι μακρινές. Οι εχθροί δεν είναι εκτός των τειχών, είναι εντός των τειχών, είναι μέσα στις χώρες μας, στις πόλεις μας, στις ζωές μας, πολλές φορές μέσα στις ίδιες μας τις πεποιθήσεις.
Σας καλώ, και πρώτη συμμετέχω, σε έναν καθημερινό, πολυεπίπεδο και πολυπρόσωπο αγώνα για να μπορέσουμε, οι αρχές μας και τα όνειρά μας, να οικοδομήσουν τελικά τον κόσμο που θέλουμε να ζούμε. Εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες σας και στην προσωπική προσπάθεια του καθενός σας.
