Μετά τη νέα άτακτη υποχώρηση της κυβέρνησης και την εκ μέρους της αποδοχή για προνομοθέτηση μέτρων για το 2019 και το 2020 (πρωτοφανή πράγματα!) και αφού αποδέχθηκαν (μετά από άλλη μια «περήφανη και σκληρή διαπραγμάτευση», βεβαίως) μείωση συντάξεων και αφορολογήτου, έπρεπε να βρουν και μια «νίκη».Και την βρήκαν στα εργασιακά! Φυσικά, δεν επρόκειτο περί νίκης, αλλά περί εφαρμογής των συμφωνηθέντων ήδη από το Συμπληρωματικό Μνημόνιο της 16ης Ιουνίου 2016, όταν συμφωνήθηκε να οργανωθεί μια συμβουλευτική διαδικασία από ομάδα ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων που θα εντόπιζε τι πρέπει να εφαρμοστεί στην Ελλάδα.
Πράγματι, η επιτροπή, υπό τον καθηγητή Jan van Ours, λειτούργησε και εξέδωσε πόρισμα το οποίος παρουσιάστηκε τον Σεπτέμβριο του 2016.
Σύμφωνα με αυτό, δεν υπάρχει κάποιος επείγον λόγος για άρση της απαγόρευσης της ανταπεργίας (lockout), ούτε έγινε αναφορά σε ανάγκη διπλασιασμού του ποσοστού όσον αφορά στις ομαδικές απολύσεις (πιθανόν επειδή δεν ετέθη τέτοιο θέμα και μάλλον η κυβέρνηση το επινόησε ως πίεση για να… νικήσει).
Όσον αφορά στα θέματα των συλλογικών συμβάσεων, το πόρισμα καταλήγει ότι η ιεραρχία των συλλογικών διαπραγματεύσεων πρέπει να διέπεται από την αρχή της επικουρικότητας, όπου συμβάσεις που συνάπτονται σε επιχειρησιακό επίπεδο, εγγύτερα των εμπλεκόμενων εργαζομένων και επιχειρήσεων, υπερισχύουν συμβάσεων που συνάπτονται σε κλαδικό / ομοιοεπαγγελματικό / εθνικό επίπεδο.
Δηλαδή, αυτά που παρουσιάζει ως «μεγάλη νίκη» η κυβέρνηση (αρχές επεκτασιμότητας και ευνοϊκότερης ρύθμισης), περιλαμβάνονται στο κείμενο που οι δανειστές είχαν από τον Ιούνιο του 2016 δεχθεί (αφού είχαν δηλώσει πως θα δεχθούν τις προτάσεις της ανεξάρτητης επιτροπής).
Ωστόσο, όλα αυτά παραπέμπονται για τον Σεπτέμβριο του 2018, δηλαδή μετά το τέλος του προγράμματος – παρά το γεγονός ότι Τσίπρας και λοιποί διακήρυσσαν ότι στα εργασιακά «δεν κάνουμε πίσω» και απαιτούσαν την επιστροφή στην εργασιακή κανονικότητα ΑΜΕΣΑ.
Το «άμεσα» εξαφανίστηκε και πήγε… μετά τη λήξη του προγράμματος! Όλοι καταλαβαίνουν πως μετά τη λήξη του προγράμματος, προφανώς μια χώρα που έχει βγει από το μνημόνιο μπορεί να λαμβάνει δικές της αποφάσεις.
Ας δούμε, λοιπόν, τι έλεγαν επί του θέματος – και μάλιστα ως την τελευταία στιγμή!
-1 Απριλίου 2017, Ανακοίνωση Πολιτικής Γραμματείας ΣΥΡΙΖΑ: «Δεν υποχωρούμε από τη θέση μας για επαναφορά της εργασιακής κανονικότητας, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, και ιδίως από την προσπάθειά μας για την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων».
-31 Μαρτίου 2017. Συνάντηση Αλ. Τσίπρα με τον γενικό διευθυντή της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) των Ηνωμένων Εθνών, Γκάι Ράιντερ. Ο κ. Τσίπρας του είπε ότι «οι προσπάθειες μας να σταματήσει το εδώ και επτά χρόνια καθεστώς εξαιρέσεων από τις ευρωπαϊκές βέλτιστες πρακτικές που αφορά τα εργασιακά δικαιώματα, πρέπει να δικαιωθούν».
-28 Μαρτίου 2017. Κυβερνητικός εκπρόσωπος Δ. Τζανακόπουλος, ενημέρωση πολιτικών συντακτών, αναφερόμενος στην παρέμβαση Τσίπρα στη Σύνοδο Κορυφής των Ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα 60 χρόνια από την γενέθλια πράξη της: «Με αιχμή την ανάγκη τερματισμού της κατάστασης εξαίρεσης στην ελληνική αγορά εργασίας αλλά και την ανάγκη για επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων στην Ελλάδα, ο Πρωθυπουργός τόνισε τη σημασία που έχει για το σύνολο των Ευρωπαϊκών κρατών και των πολιτών η προστασία των εργαζομένων».
-25 Μαρτίου 2017. Δήλωση Τσίπρα μετά το τέλος της Διάσκεψης της Ρώμης: «Είναι γνωστό ότι έθεσα στο επίκεντρο της συζήτησης το κρίσιμο ερώτημα: Αν το κοινωνικό κεκτημένο ισχύει και αν αυτό το κοινωνικό κεκτημένο είναι προσβάσιμο από όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Προφανώς η απάντηση που πήρα είναι καταφατική, μένει όμως να δούμε αν η πράξη από τα λόγια θα συνεχίσει να απέχει. Και αυτό θα το δούμε άμεσα» (Και το είδαν: Τους παρέπεμψαν για μετά το τέλος του προγράμματος!)
-24 Μαρτίου 2017. Επιστολή Τσίπρα σε Γιουνκέρ, Τουσκ και προεδρεύοντες στη Σύνοδο Κορυφής της Ρώμης με την οποία τους ζητά «ξεκάθαρη απάντηση» για τα εργασιακά και την εξαίρεση της Ελλάδας: «Ενόψει λοιπόν της Συνόδου της Ρώμης, υπογραμμίζω ότι η Ελλάδα επιθυμεί να γιορτάσει μαζί με τους εταίρους της την επέτειο των 60 χρόνων της ΕΕ και ειδικότερα τις μεγάλες κοινές κατακτήσεις των λαών μας. Για το λόγο αυτό πρόθεση μας είναι να υποστηρίξουμε τη Διακήρυξη της Ρώμης, καθώς θεωρούμε ότι κινείται σε θετική κατεύθυνση. Ωστόσο, για να μπορούμε πραγματικά να γιορτάσουμε αυτές τις κατακτήσεις, οφείλουμε να γνωρίζουμε ανοιχτά, επίσημα και καθαρά, αν δικαιούμαστε και εμείς να έχουμε πρόσβαση σε αυτές τις κατακτήσεις. Να γνωρίζουμε αν το ευρωπαϊκό κεκτημένο ισχύει για όλους χωρίς εξαιρέσεις ή αν ισχύει για όλους με εξαίρεση την Ελλάδα».
-17 Μαρτίου 2017. Συνάντηση Τσίπρα με πρόεδρο της Ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Τζιάννι Πιτέλλα: «Πρέπει να παλέψουμε μαζί για την άμεση επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων στην Ελλάδα και για τα δικαιώματα της εργατικής τάξης σε όλη την Ευρώπη».
-16 Μαρτίου 2017. Ευκλ. Τσακαλώτος στη Βουλή: «Με ρωτάνε για παράδειγμα, γιατί επιμένουμε τόσο πολύ στην επιστροφή των συλλογικών συμβάσεων. Η απάντηση είναι νομίζω πολύ σαφής. Γιατί ο κόσμος της εργασίας, και ο πιο φτωχός κόσμος και τα μεσαία στρώματα επλήγησαν πολύ στην κρίση. Χωρίς συλλογικές διαπραγματεύσεις δεν έχουν καμία εγγύηση ότι θα συμμετέχουν στην καμπή της ανάπτυξης και είναι σημαντικό να έχουν τις εγγυήσεις ότι η ανάπτυξη δεν θα είναι για τους λίγους». (Προφανώς αυτό θα συμβεί στα τέλη του 2018)
-25 Φεβρουαρίου 2017. Χρ. Σπίρτζης, Σκάι. Ρωτάει και απαντάει: Δηλαδή θα επανέλθουν οι συλλογικές συμβάσεις; Ναι»! (Προφανώς εννοούσε κατά το 2019, όταν θα δώσει τη… 14η σύνταξη, όπως άλλωστε υποσχέθηκε).
-3 Φεβρουαρίου 2017. Υπουργός Εργασίας κ. Αχτσιόγλου στη Βουλή: «Καμία απόκλιση από τη θέση μας απέναντι στις παράλογες απαιτήσεις του ΔΝΤ για τη νομοθέτηση μέτρων μετά τη λήξη του προγράμματος. Έχουμε υπεραποδόσεις στους στόχους που είχαν τεθεί στη συμφωνία με τους θεσμούς, αποδίδουν και καμία νέα πολιτική για νέα μέτρα δεν θα εφαρμόσουμε. Αυτό προβάλλουμε σε όλους τόνους και σε όλα τα επίπεδα και επιμένουμε» /
«Η κυβέρνηση προσπαθεί να αποκαταστήσει το εργασιακό πλαίσιο που κατέρρευσε και κατεδαφίστηκε με τις επιλογές της περιόδου 2010-2014 και είναι πολιτικά υποκριτικό να γίνεται επίθεση σε εμάς ότι δεν δίνουμε τη μάχη για τα εργασιακά. Αυτό είναι το πλαίσιο με το οποίο προσέρχεται η ελληνική κυβέρνηση, και ζητούμενο για εμάς είναι να αρχίσει να ξαναστήνεται το θεσμικό εργασιακό πλαίσιο που κατέρρευσε με επιλογές που έγιναν την περίοδο 2010-2014».
(Φυσικά, δέχθηκαν και νομοθέτηση μέτρων για μετά το τέλος του προγράμματος και ρυθμίσεις στα εργασιακά για μετά το τέλος του προγράμματος).
-27 Ιανουαρίου 2017, Αχτσιόγλου στα Χανιά: «Σκοπός μας είναι να στείλουμε στους εργαζόμενους το μήνυμα για την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων στη χώρα, μία κομβική πολιτική μάχη» (Τώρα θα χρειαστεί να περιμένουν το τέλος του προγράμματος οι εργαζόμενοι…)
-25 Ιανουαρίου 2017. Η κ. Αχτσιόγλου, κατά τη συνάντησή της με το σωματείο εργαζομένων στα ξενοδοχεία Αττικής, δηλώνει την «αταλάντευτη» θέση της κυβέρνησης για την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων, ώστε οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας να εφαρμόζονται καθολικά και στην πράξη.
-21 Ιανουαρίου 2017, συνέντευξη Αχτσιόγλου στην εφημερίδα «Αγορά»: «Η επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων αποτελεί για εμάς κεντρικό πολιτικό ζήτημα διότι οι ΣΣΕ διαμορφώνουν ένα πλέγμα προστασίας των εργαζομένων, το οποίο δεν μπορεί να επιτευχθεί στο ατομικό επίπεδο, σε μια "διαπραγμάτευση" ανάμεσα σε έναν εργοδότη και έναν μεμονωμένο εργαζόμενο».
-9 Ιανουαρίου 2017, συνέντευξη Αχτσιόγλου στο «Πρακτορείο 104,9 Fm»: «Πρέπει να μείνουμε αμετακίνητοι (η ελληνική κυβέρνηση) στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας (...) πιστεύουμε πως οι εργαζόμενοι πρέπει να συμμετέχουν στον παραγόμενο πλούτο».
-10 Δεκεμβρίου 2016, Τσακαλώτος, ομιλία επί του προϋπολογισμού: «Η επαναφορά των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας θα είναι το όχημα για τη συμμετοχή των εργαζόμενων στην ανάκαμψη» (Αλλά όταν βγούμε από το μνημόνιο…)
-9 Δεκεμβρίου 2016, Αχτσιόγλου, ομιλία επί του προϋπολογισμού: «Στη διαπραγμάτευση με τους δανειστές εν όψει της δεύτερης αξιολόγησης δίνουμε τη μάχη για την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων στην Ελλάδα» / «Η Ευρώπη δεν μπορεί να επιβάλει στην Ελλάδα ένα καθεστώς εξαίρεσης από το πλαίσιο των κοινωνικών κατακτήσεων των λαών και της ιστορίας της».
-21 Νοεμβρίου 2016, κυβερνητικός εκπρόσωπος Δ. Τζανακόπουλος στην τηλεόραση του Σκάι:
«Εμείς βάζουμε ως πρώτιστο στόχο να έχουμε μια επαναρύθμιση της αγοράς εργασίας, δηλαδή, να επανακτήσουμε το καθεστώς των συλλογικών διαπραγματεύσεων όπως ισχύει σε ολόκληρη την Ευρώπη. Κατά κύριο λόγο δηλαδή να επανακτήσει η ελληνική αγορά εργασίας το θεσμό της επεκτασιμότητας των συλλογικών συμβάσεων». (Προφανώς «πρώτιστος» μετά το τέλος του προγράμματος…)
-23 Οκτωβρίου 2016, ομιλία Τσίπρα στην Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ: «Και το σημαντικότερο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση –το έχουμε τονίσει και το επαναλαμβάνουμε και τώρα- είναι η επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων που αποτελούν την βάση της προστασίας του κάθε εργαζόμενου ανά κλάδο και φυσικά είναι και αναπόσπαστο κομμάτι αυτού που ονομάζουμε ευρωπαϊκό κεκτημένο και δεν μπορούμε να το επικαλούμαστε αλά καρτ. Με βάση αυτές τις αρχές προσερχόμαστε στις διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη αξιολόγηση» (προφανώς η μείωση συντάξεων και αφορολογήτου ήταν ήσσονος σημασίας).
-12 Σεπτεμβρίου 2016. Συνέντευξη Τύπου Γ. Κατρούγκαλου στο πλαίσιο της ΔΕΘ: «Ζητούμε την αναστροφή των απορρυθμίσεων με δική μας πρώτη διεκδίκηση την άμεση επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων, που σημαίνει και την επιστροφή στο ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο». (Συντάξεις και αφορολόγητο ήταν προφανώς «δεύτερη διεκδίκηση», ενώ το «άμεση» είδαμε πού κατέληξε).
-23 Αυγούστου 2016. Γ. Κατρούγκαλος στο «Πρακτορείο 104,9FM»: «Η εφαρμογή των μνημονιακών μέτρων την περίοδο 2010-2015 συνιστούσε στην πραγματικότητα ένα εισιτήριο εξόδου της Ελλάδας από την κοινωνική Ευρώπη. Δεν υπάρχει χώρα στην Ευρώπη που να μην έχει συλλογικές διαπραγματεύσεις. Αιχμή του δόρατος, λοιπόν, σε ότι μας αφορά σε αυτή τη διαπραγμάτευση είναι ακριβώς η επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων».
-30 Ιουλίου 2016. Γ. Κατρούγκαλος στην «Επένδυση»: «Τα εργασιακά αποτελούν θέμα ταυτότητας για εμάς και δεν σκοπεύουμε να κάνουμε υποχωρήσεις. Αντιθέτως ξεκινάμε άμεσα την αντιστροφή της γενικευμένης απορρύθμισης της νεοφιλελεύθερης λαίλαπας».
-18 Ιουλίου 2016, Όλγα Γεροβασίλη, κυβερνητική εκπρόσωπος, στο «Πρακτορείο»: Δηλώνει ότι ενόψει της δεύτερης αξιολόγησης «δεν τίθεται θέμα μείωσης περαιτέρω των δικαιωμάτων και των μισθών των εργαζομένων και πως τίθεται μόνο ζήτημα να επιστρέψουν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις».
-24 Ιουνίου 2016, ομιλία Τσίπρα στο συνέδριο του Εκόνομιστ: «Επομένως, η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας είναι εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση για να επιστρέψει το ρυθμιστικό και προστατευτικό πλαίσιο της αγοράς εργασίας στην κανονικότητα».
-4 Ιουνίου 2016, Π. Σκουρλέτης στην «Αγορά»: «Το θέμα των εργασιακών σχέσεων είναι κορυφαίο ζήτημα για την κυβέρνηση μας, είναι κάτι παραπάνω από κόκκινη γραμμή». (Κάπως… μακριά κόκκινη γραμμή για να φθάσει ως το τέλος των μνημονίων).
Και για να μην ξεχνιόμαστε…
-21 Ιουλίου 2013, συνέντευξη Τσίπρα στον «Επενδυτή»: «Θα επαναφέρουμε τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, όπως ισχύουν σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Επίσης θα επαναφέρουμε τον κατώτατο μισθό εκεί που βρισκόταν το 2009, και θα καταργήσουμε όλους τους νόμους των Μνημονίων που διευκολύνουν τις απολύσεις. Δεν χρειάζεται δημόσιο χρήμα για αυτά. Η έξοδος από την κρίση απαιτεί ούτως η άλλως να αυξηθούν οι μισθοί. Έτσι θα αυξηθεί η ζήτηση και θα κινηθεί η εσωτερική αγορά. Επομένως δεν είναι μόνο προς το συμφέρον των εργαζομένων αλλά και των ίδιων των επιχειρήσεων. Επιπλέον η θέση των επιχειρήσεων δεν εξαρτάται μόνο από τους μισθούς, αλλά και από μια σειρά άλλους παράγοντες, όπως η φορολογική πολιτική, η αναπτυξιακή πολιτική, και προπάντων η απαλλαγή της οικονομίας από τα παράλογα υφεσιακά μέτρα του Μνημονίου».
-2 Οκτωβρίου 2014: Ο ΣΥΡΙΖΑ καταθέτει πρόταση νόμου για την επαναφορά του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ και την αποκατάσταση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
-1 Απριλίου 2015, Π. Σκουρλέτης, Μέγκα: «Η κυβέρνηση είναι έτοιμη να καταργήσει το επόμενο τετράμηνο τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος και να νομοθετήσει για τις συλλογικές συμβάσεις. Το νομοσχέδιο για τις συλλογικές συμβάσεις είναι έτοιμο. Ήδη το έχω στα χέρια μου. Εάν δεν ήταν η αργία του Πάσχα θα το είχαμε ήδη καταθέσει».
Αχ αυτή η αργία του Πάσχα (του… 2015)!