Το αφήγημα ξεκινά με ένα μύθο από το μακρινό παρελθόν μας … Το μαντείο των Δελφών όταν ερωτήθηκε από τον βασιλέα Νίσο των Μεγάρων πού θα έπρεπε να κατευθυνθεί ο γιός του, τον συμβούλεψε ότι ο Βύζαντας θα πρέπει να εγκατασταθεί απέναντι ‘από την πόλη των τυφλών’. Και οι τυφλοί ήταν οι προγενέστεροι Μεγαρείς άποικοι οι οποίοι είχαν επιλέξει να εγκατασταθούν στην Χαλκηδόνα, ενώ δεν είχαν αντιληφθεί τα μοναδικά πλεονεκτήματα του σημείου όπου η Προποντίδα συναντά τον Βόσπορο. Εκεί ιδρύθηκε το 667 π.Χ. το Βυζάντιο, και στην θέση του, αιώνες μετά, κτίστηκε και έλαμψε η Κωνσταντινούπολη.

Το θέμα μας

Το θέμα μας όμως  είναι όλοι εκείνοι που είχαν την ευθύνη των επιλογών, που ζώντας στο μικρόκοσμό τους, συμπεριφέρθηκαν ως τυφλοί ή ακριβέστερα  κοντόφθαλμοι, στάθηκαν ανίκανοι να προβλέψουν, να αξιολογήσουν, να προτάξουν, να ξεπεράσουν τις αγκυλώσεις τους, εντέλει να συνειδητοποιήσουν τον πραγματικό τους ρόλο. Που ορίζει ότι όλες οι επιλογές έχουν μία διαχρονικότητα, οι δε επιπτώσεις τους αγγίζουν γενεές.

Τώρα, εάν ήταν από ‘σκοπιμότητα’ ή ‘ανικανότητα’, το ερώτημα επιδέχεται πολλές απαντήσεις.

Το Project

Στα τέλη του Ιουνίου 2010, μετά από πρόσκληση, ένα κλιμάκιο ειδικών σε θέματα ΕΣΠΑ επισκέφθηκε το Νομό Σερρών, που μεταξύ των άλλων  επισκέφθηκε τις περιοχές των οχυρών Ρούπελ, των Ιαματικών Λουτρών Σιδηροκάστρου και Αγκίστρου, την περιοχή της λίμνης Κερκίνης  και είχε ενημερωθεί για τις αναπτυξιακές δυνατότητες – προοπτικές της περιοχής (Σιντική). Η επίσκεψη είχε σχέση με την ωρίμανση του προγράμματος «Ολοκληρωμένο Πιλοτικό Πρόγραμμα Αειφόρου Ανάπτυξης του Πολιτιστικού και Φυσικού Κεφαλαίου στην Ευρύτερη Περιοχή της Οχυρωματικής Γραμμής της Παραμεθορίου Ζώνης». Γιατί επελέγη η Σιντική; Διότι κάποιοι, δίχως να έχουν ζητήσει χρησμούς από τους Δελφούς, είχαν έγκαιρα αντιληφθεί ότι η περιοχή διαθέτει όλα τα πλεονεκτήματα ώστε να  εφαρμοσθεί ένα ολοκληρωμένο  αναπτυξιακό σχέδιο που θα εκκινούσε με την ανάπλαση και αξιοποίηση των οχυρών αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Που θα περιελάμβανε το οικοσύστημα της Κερκίνης,  του Μπέλες, ορεινές διαδρομές,  θα κάλυπτε επιτυχώς όλες τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη του θερμαλικού-ιαματικού τουρισμού, του αγροτουρισμού, αλλά και την ανάδειξη του αρχαιολογικού–ιστορικού αποθέματος της περιοχής. Όλοι αναγνώρισαν την μοναδικότητα της περιοχής,  των οχυρών που συγκεντρώνει, όσο λίγες περιοχές παγκοσμίως, τις προϋποθέσεις για την ανάπλαση της ιστορικής μνήμης, ενσωματώνοντας επιτυχώς πολυ-θεματικές τουριστικές δραστηριότητες με ποιοτικά χαρακτηριστικά. Θα μπορούσε με την ολοκλήρωσή του  να είχε δημιουργηθεί ένα σύγχρονο πολυ-θεματικό πάρκο, με υποδειγματική εφαρμογή αρχών αειφορίας, που θα συνδύαζε την πολυμορφία και την δυναμική της περιοχής, με την παράλληλη αξιοποίηση ολοκληρωμένων πρακτικών εφαρμογής και διαχείρισης των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνιών (I.C.T.).

Μελέτες-προμελέτες και Master Plans…

Οι  προμελέτες σκοπιμότητας και ολοκληρωμένων MASTER–PLANS που θα ακολουθούσαν, θα είχαν καθορίσει την σχέση κόστους–οφέλους, του  προϋπολογισμού του έργου, του φορέα υλοποίησής του. Για την ιστορία, το εκτιμώμενο κόστος για τη σύνταξη των μελετών σκοπιμότητας ανερχόταν σύμφωνα με το Υπ. Εθνικής Άμυνας στο ποσό των 150.000 ευρώ περίπου. Και ως συνήθως, η αποτυχία  των διερευνητικών προσπαθειών για την δυνατότητα χρηματοδότησης των μελετών καλύφθηκε πίσω από την οικονομική και δημοσιονομική κατάσταση της χώρας. Ίσως, εάν την περίοδο εκείνη είχε εκλεγεί ως Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, ο Μάρκος Μπόλαρης,  που το είχε αρχικά συλλάβει ως ιδέα  και είχε στηρίξει,  όλα να είχαν εξελιχθεί διαφορετικά…  

Η ευθύνη μη σύνταξης ενός ρεαλιστικού στρατηγικού σχεδίου

Και ασφαλώς, έχει την δική του ξεχωριστή σημασία να αναφερθεί ότι τόσο ο Νομός Σερρών σε επίπεδο χώρας, όσο και η επαρχία Σιντικής σε επίπεδο      Ν. Σερρών, αποτελούσαν για δεκαετίες προπύργια της Νέας Δημοκρατίας,  για να επιμεριστεί το μερίδιο  ευθύνης που της αναλογεί.

Μία ολόκληρη περιοχή καταδικάστηκε στην ερήμωση, ενώ η κύρια γενεσιουργός αιτία δεν ήταν άλλη από την μη αντιμετώπιση του σοβαρού ζητήματος της προσβασιμότητας σε αυτήν από μέρους ιθυνόντων. Και τούτο αφορά κύρια το μη-εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου της περιοχής (έργο απόλυτης προτεραιότητας, πανευρωπαϊκής σημασίας και ενταγμένο σε χρηματοδοτικά προγράμματα) αλλά και του οδικού δικτύου που ποτέ δεν αποτέλεσε μελετητική προτεραιότητα σε επίπεδο αιρετής Νομαρχιακής ή Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης.  Ίσως εάν υπήρχε συντεταγμένο, ορθά μελετημένο διεκδικητικό πλαίσιο, κύρια από τους πολιτικούς που υπηρέτησαν την Νέα Δημοκρατία  ανεξαρτήτως βαθμίδων, στην κεντρική πολιτική σκηνή ή την τοπική αυτοδιοίκηση, θα ήταν διαφορετικές και μάλλον θετικές οι εξελίξεις και τα αποτελέσματα στην εν λόγω περιοχή.  Συμπερασματικά, με την βοήθεια της ασφάλειας που παρέχει η απόσταση από τα γεγονότα, μπορούμε βάσιμα να ισχυριστούμε ότι η απουσία ενός ευρύτερου ρεαλιστικού στρατηγικού σχεδίου για ολόκληρο τον Νομό υπήρξε καθοριστικά αρνητική!!! 

Η «ανθρωποφαγία» και το άγχος της

Στο παρελθόν για να συσκοτισθεί ο ευρύτερος ανεπιτυχής κεντρικός πολιτικός σχεδιασμός των Κυβερνήσεων της ΝΔ, για την ανάπτυξη του βόρειου τμήματος του Νομού - που αφορούσε και άγγιζε τις ευθύνες του συνόλου του πολιτικού προσωπικού του Νομού, οι μηχανισμοί κατέληγαν – συνειδητά ή όχι – στην αναζήτηση ενός εξιλαστήριου θύματος. Για το ρόλο αυτό, επιλέχθηκε ατυχώς ο μοναδικός κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της περιοχής κ. Θεόφιλος Λεονταρίδης. Κι αυτό στην κορύφωση της  αποδοχής, αναγνώρισης και καταξίωσης. Ενώ είναι φυσικό επακόλουθο ο κάθε πολιτικός που παλεύει για το κοινό καλό να αποκτά μετά από προσπάθειες τη δύναμη και τη γνώση να εκπληρώσει το χρέος του για το καλό του τόπου, τελικά επιλέγουμε την ανακύκλωση, όπως πολλάκις έχει συμβεί στο παρελθόν, προσδοκώντας αποτελεσματικότητα από άλλους νεότερους και φανταχτερούς πολιτευόμενους, που και εκείνους αργότερα θα αντικαταστήσουμε, εμμένοντας στην εσφαλμένη αντίληψη ότι τα πρόσωπα είναι κυρίαρχα και όχι το γενικότερο σχέδιο που θα κληθούν να υπηρετήσουν. Ίσως το ζήτημα ‘ανώτατου ορίου θητειών’ και για τους κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους όπως και ο τρόπος εκλογής τους, να είναι μια σκέψη προς συζήτηση ενόψει και της Συνταγματικής Αναθεώρησης. Θα δώσει τη δυνατότητα και στους ίδιους να αισθανθούν απελευθερωμένοι και να είναι παραγωγικότεροι, ενώ θα περιθωριοποιήσει το στόχο της επανεκλογής, που καθίσταται τελικά και η μόνη πολιτική επιδίωξη.

Ένα αρχικό think-tank 

 Ωστόσο σήμερα, μετά από αρχικά ασυντόνιστες ατομικές πρωτοβουλίες, και στην συνέχεια θεσμικές αυτοδιοικητικές, ενεργοποιούνται πρόσωπα που αφήνουν το προσωπικό τους στίγμα, όχι μόνο για τις ικανότητες τους αλλά κύρια διότι έχουν καταφέρει να ενεργοποιήσουν τους κατάλληλους ανθρώπους της περιοχής τους. Προσεγγίζοντας το θέμα με βάση το ρητό, ‘ένας άνθρωπος αφήνει πίσω του ίχνη, εκατό άνθρωποι μονοπάτι, χίλιοι ερημιά…’ τότε κρίνεται επιτακτικά αναγκαίο να αναζητηθούν  οι μπροστάρηδες που θα ορίσουν το μονοπάτι ανάκαμψης της περιοχής και κατ’ επέκταση ολόκληρου του Νομού.  Αν και είθισται να μην αναφέρονται ονομαστικά ιδιώτες που ξεχωρίζουν και κάνουν την διαφορά στον τομέα του ο καθένας, τελικά είναι καλύτερα να παινεύεις το καλό για να γίνει  καλύτερο. Ως κοινή πεποίθηση, αξιολογώντας τις δράσεις τους,  προκύπτει ότι ο  κ. Γεώργιος Τάτσιος, Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Μακεδόνων, ο Πρόεδρος του Κτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Βουβαλοτρόφων Ελλάδος κ. Τρύφων Γιαντσίδης, ο κ. Θεόδωρος Ναζηρίδης, Διευθυντής του Φορέα Διαχείρισης Λίμνης Κερκίνης, ο επιχειρηματίας κ. Γιάννης Ρέκλος του Οικοπεριηγητή αλλά και ο ερωτευμένος με τον τόπο δημοσιογράφος  Παναγιώτης Σαββίδης,   αποτελούν ήδη μία εξαιρετική ομάδα ικανή για το ‘αδύνατο’.  Κι αυτό, γιατί αποδεδειγμένα έχουν τη δύναμη να ενεργοποιήσουν την κοινωνία, να εμπνεύσουν και να συμπαρασύρουν, για να γκρεμίσεις κυριολεκτικά όλους εκείνους που επιμένουν να ανέβουν τη σκάλα της ανάπτυξης της Σιντικής και κατ’ επέκταση  όλου του Νομού, με τα χέρια στις τσέπες τους. Αν ξαναγαπήσουμε βαθιά τον τόπο μας από την αρχή, μπορούμε να ελπίζουμε. Ήδη αυτό ανθίζει - ξαναγεννιέται και στην Αμφίπολη. Πάντοτε όμως θα κινδυνεύει από εκείνους που δεν πιστεύουν ότι στην κορυφή υπάρχει  χώρος για πολλούς.

Στηριζόμενοι αντίστοιχα σε επιτυχημένους στο τομέα τους ως αρχή, μπορεί να  οργανωθεί μια αρχική ομάδα προβληματισμού (think-tank) δίχως εναγκαλισμούς με πολιτικούς προστάτες, ικανή να υποστηρίξει ή να διαμορφώσει βιώσιμες στρατηγικές, σε διάφορους τομείς δραστηριότητας. Κάλλιστα μία τέτοια ομάδα εργασίας θα μπορούσε να δημιουργηθεί και σε επίπεδο Νομού, να εμπλουτισθεί με μέλη της Ακαδημαϊκής Κοινότητας,  με ειδικούς επιστήμονες και τεχνοκράτες, με επιχειρηματίες εγνωσμένου κύρους που θα ήταν, αν μη τι άλλο, σε θέση να προετοιμάσουν το μείζον στρατηγικό σχέδιο, που θα κληθεί να υπηρετήσει το πολιτικό προσωπικό.

Η Στρατηγική μας ευκαιρία

Μολονότι  νιώθουμε, βαθιά σκεπτικιστές και ανήσυχοι, ωστόσο θα πρέπει να αναγνωρίσουμε  ότι τούτο αποτελεί  και μία ευκαιρία,  διότι παρακινημένοι από την δυσφορία μας,  αρχίζουμε  να ψάχνουμε για διαφορετικούς τρόπους ή πιο πειστικές απαντήσεις. Ειδικά στην περίοδο τούτη  όπου στην κοινωνία διαμορφώνεται η άποψη ότι ‘όσα οι ιδεολογίες χωρίζουν, τόσο πιο κοντά τα φέρνουν οι αγωνίες.¨ Τώρα είναι η στιγμή να αποφασίσουμε εάν θα τα παρατήσουμε ή εάν θα επιμείνουμε περισσότερο. Ας συμφωνήσουμε ότι η συνήθης πρακτική,  από μέρους  της πολιτικής, στην πυροσβεστική αντιμετώπιση-επίλυση σοβαρών ζητημάτων, δεν απέφερε το παραμικρό. Απεναντίας, σαν ένα κακοτράχαλο δρόμο που διαρκώς τον ‘μπαλώνουμε’ ξεγελώντας με αυτόν τον τρόπο την ανεπάρκεια μας,  να αναζητήσουμε τις πιο αξιόπιστες λύσεις ισοπεδώνοντάς τον οριστικά και αμετάκλητα. Εδώ που φθάσαμε,  φθάνει πια να περιμένουμε τις μεγάλες ευκαιρίες, ας αρπάξουμε μία συνηθισμένη περίσταση και να την κάνουμε μεγάλη!. 

Η καινοτομική προσφορά του κάθε πολίτη

Μια καλή αρχή θα ήταν το να δοθεί μία ευκαιρία στον κάθε πολίτη που έχει κάτι καινοτομικό να προσφέρει. Να απεγκλωβιστεί ο τόπος από μηχανισμούς που έχουν να κάνουν μόνο με τους κύκλους ή την ημερομηνία λήξης του πολιτικού προσωπικού. Σε ποια προκοπή να ελπίζει κανείς, όταν αποδιώχνει ακόμη και το καλό που ήρθε μπροστά στην πόρτα του; Έχουμε χρέος να διαβάσουμε τα μελλούμενα και ανάλογα να ορίσουμε τις εξελίξεις. Δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να ανασκουμπωθούμε, αξιοποιώντας στο μέγιστο τις ικανότητες του και την διάθεσή του για προσφορά και, όσο αν τούτο ακούγεται υπεραισιόδοξο, να αρθρώσουμε ένα καινούργιο στρατηγικό όραμα για τον τόπο μας που θα εμπνεύσει και θα κινητοποιήσει. Για μας αλλά και για εκείνους που ακολουθούν. Κι αυτό δεν είναι δουλειά μόνον των ‘πολιτικών’ αλλά υποχρέωση του κάθε πολίτη.