Μαθήματα κλασσικής παιδείας, 15ο Έτος, Μάθημα 21ο, Τετάρτη 31 Μαΐου, 7μ.μ.

ΘΕΜΑ: Από την αρχαία Ελληνική Τραγωδία στο νεότερο δράμα 

(Από τον άνθρωπο στο άτομο)

Εισηγητής: Πηνελόπη Τζιώκα,  Διδάκτωρ  Φιλοσοφίας Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων.

Με ένα κορυφαίο δημιούργημα του ανθρώπινου πνεύματος την Τραγωδία, την κορύφωση της στην αρχαία  Ελλάδα και τη μετεξέλιξη της στα νεώτερα , θα ασχοληθεί η διακεκριμένη φιλόλογος, Πηνελόπη Τζιώκα, σχολική σύμβουλος των Φιλολόγων της περιοχής μας.

Η ίδια αναφέρει:

Στην παρουσίασή μας θα προσεγγίσουμε την αρχαία ελληνική τραγωδία συγκριτικά με το νεότερο δράμα και θα επιχειρήσουμε μια απάντηση στο υφέρπον ερώτημα για την διδακτική και μορφωτική αξία του αρχαίου δράματος και ειδικά της τραγωδίας. Στην αρχαία Ελλάδα η τραγωδία συνιστά μορφή αισθητικής κορύφωσης αναφορικά με την εναρμόνιση της ατομικής και συλλογικής/κοσμικής μοίρας που είναι πολύ δύσκολο να επανεμφανιστεί παρά τις τεράστιες κατακτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας σε επίπεδο τεχνικής. Καταγράφονται στην τραγωδία η οργανική ένταξη της αναπτυγμένης ατομικότητας στην κοινότητα με τρόπο τραγικό αλλά πραγματικό και η εκδίπλωση της προσωπικότητας με όρους συμμετοχής της κοινότητας. Το θέατρο γίνεται κριτήριο για τη σχέση του λαού με την πόλη κράτος. Όταν ο Πλάτων κατηγορεί την σύγχρονή του πολιτική κατάσταση αποκαλώντας την «θεατροκρατία», επισημαίνει ακριβώς την ουσία του αρχαίου δράματος το οποίο εκφράζει την πολυεπίπεδη και πολύτροπη διάδραση ατομικού, συλλογικού και κοσμικού. Η τραγωδία θέτει στο κέντρο τον άνθρωπο, στο κέντρο της ορχήστρας, στο κέντρο της πόλης, στο κέντρο της φύσης/σύμπαντος, και τον βάζει να αναμετριέται με τον εαυτό του, τους άλλους, την πολιτική κοινότητα, τη φύση/σύμπαν, τους Θεούς. Στη νεότερη εποχή και ειδικά στο ελισαβετιανό θέατρο και το θέατρο των Βερσαλλιών οι αποκλίσεις του δράματος από την αρχαία τραγωδία φανερώνουν τη ρήξη του με την υψηλοφροσύνη της αρχαίας τραγωδίας και τη φανέρωση του δαιμονικού σαιξπηρικού και του κυριαρχικού και ιεραρχημένου κλασικιστικού κόσμου.  Στον κόσμο αυτό, αντίθετα με την αρχαία τραγωδία, η έννοια του τραγικού συνάπτεται με την αποχαλίνωση όλων των δυνατών δυνάμεων σε ένα σύμπαν απέραντο, αποδομημένο, παραδομένο σε μια θεμελιώδη ανομία, άμεσα συναρτημένο με τον χαώδη χαρακτήρα του ατόμου.

Η συγκριτική προσέγγισή μας στην αρχαία ελληνική τραγωδία και το νεότερο δράμα αφορά 1) τη σημειολογία της αρχιτεκτονικής των θεάτρων, 2) την οντογένεσή τους και το κοινωνικό τους συγκείμενο,  3) την έννοια του μύθου και του λόγου και 4) την έννοια του τραγικού και της καθάρσεως.

Η Πηνελόπη Τζιώκα, εκτός από το πλούσιο φιλολογικό της οπλοστάσιο,  έχει αξιόλογη παρουσία στη δημιουργική γραφή, και ως σχολική Σύμβουλος, δεν είναι αμείλικτος κριτής των εκπαιδευτικών αλλά συνεργάτης και πολύτιμος βοηθός στο παιδαγωγικό έργο των φιλολόγων της περιοχής μας,

Πέραν αυτού συμμετέχει ενεργά στα πολιτιστικά δρώμενα της περιοχής μας, με αξιόλογες πνευματικές πολιτιστικές δραστηριότητες.

Η Πηνελόπη Τζιώκα Ευαγγέλου είναι φιλόλογος, πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ. Παρακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Τμήμα Φιλοσοφικών Σπουδών του ΑΠΘ και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο γνωστικό αντικείμενο της Φιλοσοφίας ως υπότροφος του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ) υπό την επιστημονική εποπτεία του καθηγητή Αύγουστου Μπαγιόνα.  Εργάστηκε ως φιλόλογος επί σειρά ετών στη δημόσια δευτεροβάθμια εκπαίδευση και από το 2007 είναι σχολική σύμβουλος φιλολόγων. Επίσης είναι επιμορφώτρια από το 1988 στη ΣΕΛΜΕ Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια στα ΠΕΚ Θεσσαλονίκης. Παράλληλα δίδαξε από το 2003 έως το 2009 φιλοσοφικά κείμενα στο Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του ΑΠΘ ως ειδική επιστήμων. Συμμετείχε σε πλήθος επιμορφωτικών προγραμμάτων, σεμιναρίων και συνεδρίων με εισηγήσεις. Μεταξύ των άλλων μετέφρασε τα Πολιτικά του Αριστοτέλη στις εκδόσεις «Ζήτρος» και έχει δημοσιεύσει πλήθος εργασιών φιλολογικού και φιλοσοφικού ενδιαφέροντος σε έγκυρα ελληνικά και διεθνή περιοδικά. Είναι έγγαμη και μητέρα δύο παιδιών.

Τα μαθήματα γίνονται κάθε Τετάρτη 7-8 το απόγευμα στην αίθουσα ομιλιών (Σωκράτης Μικρού) του Μαξίμειου Πνευματικού Κέντρου.

Συντονιστές οι εκπαιδευτικοί: Θεολόγης Ανδρονίδης, Νότας Θωμάς και Χασιωτάκη Ειρήνη.

Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.