35 χρόνια μετά την σύσταση του o χώρος της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται από έλλειψη μακροχρόνιου στρατηγικού σχεδιασμού με μεγάλες καθυστερήσεις προσαρμογής στις ολοένα μεταβαλλόμενες συνθήκες και απαιτήσεις του σήμερα. Η χώρα μας είναι η τελευταία από τις χώρες που συμμετέχουν στον Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης, όπως δημιουργήθηκε με την διαδικασία της Μπολόνια, στην οποία θεσμοθετήθηκε η διασφάλιση της ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Αν και ο νόμος που καθόριζε το σύστημα διασφάλισης ποιότητας ψηφίστηκε το 2005 χρειάστηκαν περίπου 10 χρόνια για να ολοκληρωθούν οι εξωτερικές αξιολογήσεις σε όλες τις ακαδημαϊκές μονάδες των ΑΕΙ.
Έκτος από τις καθυστερήσεις στην ψήφιση και υλοποίηση πολιτικών, το κυριότερο πρόβλημα είναι η αδυναμία ή άρνηση των κομμάτων να συμφωνήσουν μεταξύ τους στην χάραξη των βασικών πολιτικών και κατευθύνσεων για την Ανώτατη Εκπαίδευση, που θα παραμένουν σταθερές όταν αλλάζουν οι κυβερνήσεις και θα αναπροσαρμόζονται από ένα υπερκομματικό και ανεξάρτητο όργανο. Τον ρόλο αυτό θα έπρεπε να είχε το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας το οποίο η Κυβέρνηση απαξίωσε και πλέον καταργεί.
Ο νόμος 4009/2011 ψηφίστηκε από τα 4/5 της Βουλής. Η σημερινή κυβέρνηση μη σεβόμενη την τεράστια αυτή πλειοψηφία επέλεξε την αποδόμηση και επί της ουσίας κατάργηση του. Από τις πιο σημαντικές τομές όμως αυτού του νόμου ήταν η θεσμοθέτηση της Εθνικής Στρατηγικής για την Ανώτατη Εκπαίδευση.
Η διατήρηση και ενίσχυση της Εθνικής Στρατηγικής για την Ανώτατη Εκπαίδευση αλλά και η σύνδεση της με την αναπτυξιακή διαδικασία της χώρας είναι ζήτημα ζωτικής σημασίας. Στο πλαίσιο αυτό είναι ανάγκη να γίνει ένας σοβαρός επανασχεδιασμός της Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης όπου θα συμπεριλαμβάνει την ίδρυση νέων τμημάτων αλλά και την συγχώνευση και αλλαγή κατευθύνσεων παλιών τμημάτων σε σύνδεση με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας τόσο σε τοπικό όσο και σε πανελλήνιο επίπεδο.
Η διαδικασία αυτή δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να γίνει με τα γεωγραφικά και μικροκομματικά κριτήρια όπως διαμορφώθηκε στο πρόσφατο σχέδιο Αθηνά αλλά λαμβάνοντας υπόψη τι ζητάει η αγορά εργασίας στις τωρινές συνθήκες εν μέσο μνημονίων με το βλέμμα στη μετά μνημονίου εποχή, στη προσέγγιση ενός νέου παραγωγικού μοντέλου για την Χώρα μας .
Για τη δημιουργία αυτού του παραγωγικού μοντέλου χρειάζεται από τη μία η αξιοποίηση και μετεκπαίδευση του υπάρχοντος επιστημονικού δυναμικού και από την άλλη ο επανασχεδιασμός του χάρτη και των γνωστικών αντικειμένων των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων έτσι ώστε να εκπαιδεύουν στελέχη που θα αποζητά η αγορά εργασίας.
Με τον τρόπο αυτό θα σταματήσει η διαρροή επιστημονικού προσωπικού στο εξωτερικό, το οποίο έχει σπουδάσει και πληρώσει το Ελληνικό κράτος, καθώς οι απόφοιτοι των ΑΕΙ θα έχουν αποκτήσει ανταγωνιστικό πτυχίο και τα κατάλληλα προσόντα για την απορρόφηση τους στον εγχώριο παραγωγικό τομέα. Είναι κωμικοτραγικό να γίνεται συζήτηση μόνο για τον τρόπο εισαγωγής των φοιτητών στα ΑΕΙ και να μην γίνεται καμία κουβέντα για την αξία των πτυχίων και αν οι πτυχιούχοι του σήμερα είναι αυτοί που έχει ανάγκη η Ελληνική οικονομία.
Η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και του ρόλου της Ανώτατης Εκπαίδευσης στην αναπτυξιακή διαδικασία της χώρας υπήρξε ένας από τους στρατηγικούς στόχους του Υπουργείου Παιδείας στην έκθεση που είχε δημοσιοποιηθεί με τίτλο «Στρατηγική της Ανώτατης Εκπαίδευσης την περίοδο 2016-2020». Δυστυχώς στο σχέδιο νόμου Γαβρόγλου δεν υπάρχει ουδεμία αναφορά και καμία ενέργεια που να επιβεβαιώνει αυτό το στόχο. Η κυβέρνηση δείχνει να μην αντιλαμβάνεται ότι η επένδυση στην δημόσια δωρεάν και υψηλής ποιότητας Ανώτατη Εκπαίδευση και Παιδεία, είναι μια επένδυση στο μέλλον της χώρας.
Για την ανασύσταση της Ανώτατης Εκπαίδευσης είναι αναγκαίο να διατηρηθούν και να εφαρμοστούν όλες οι θετικές μεταρρυθμίσεις του νόμου 4009/2011 και να υλοποιηθεί η Εθνική Στρατηγική για την Ανώτατη Εκπαίδευση.
Επιπλέον θα πρέπει:
Ø Να προσαρμοστούν τα προγράμματα σπουδών με βάση ενός νέου παραγωγικού μοντέλο που πρέπει να παρουσιάσει η Ελληνική οικονομία και να ιδρυθούν νέα τμήματα σε τομείς που δεν μπορούν να καλύψουν τα υφιστάμενα.
Ø Να δημιουργηθούν ξενόγλωσσα Προπτυχιακά και Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών για την προσέλκυση ξένων φοιτητών. Η προσπάθεια αυτή θα έχει πολλαπλά οφέλη στη Ελληνική οικονομία
Ø Να συγχωνευτούν και να μετονομαστούν όλα τα ομοειδή τμήματα μεταξύ των ΤΕΙ, μεταξύ των Πανεπιστημίων και μεταξύ Πανεπιστημίων και ΤΕΙ. Σύμφωνα πάντα με τα προγράμματα σπουδών όπου το περιεχόμενο τους πρέπει να αξιολογηθεί και σαφώς να αναπροσαρμοστεί σε πολλές των περιπτώσεων, σε σύνδεση με τις τωρινές και μελλοντικές ανάγκες της αγοράς εργασίας.
Ø Να ενταχθούν όλοι οι παλιοί και νέοι απόφοιτοι των ΤΕΙ και των Πανεπιστημίων στο έκτο Επίπεδο του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων και οι κάτοχοι μεταπτυχιακών στο Έβδομο Επίπεδο του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων.
Ø Να αναγνωριστούν σύμφωνα με το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων τα επαγγελματικά δικαιώματα στα Τμήματα των ΑΕΙ που δεν υπάρχουν και να επικαιροποιηθούν στα υπόλοιπα.
Ø Να υπάρχει ενιαία επιμελητηριακή διάρθρωση για την ένταξη στα αντίστοιχα επιμελητήρια των αποφοίτων Πανεπιστημίων και ΤΕΙ.
Ø Να δοθούν κίνητρα στις επιχειρήσεις και να εξαλειφθούν τα γραφειοκρατικά εμπόδια τόσο στην απορρόφηση αποφοίτων όσο και στη χρηματοδότηση της έρευνας και υποτροφιών στα Πανεπιστήμια και ΤΕΙ
