Η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής, της Περιφερειακής Ενότητας  Σερρών, απευθύνει στους βαμβακοπαραγωγούς του νομού μας την παρακάτω ανακοίνωση:

Φίλοι  βαμβακοπαραγωγοί,

Φθάνουμε στη δεύτερη γενιά του πράσινου σκουληκιού, που θα εμφανιστεί τις επόμενες μέρες και θα διαρκέσει μέχρι τα μέσα Αυγούστου, περίπου. ΠΡΙΝ ΑΠ΄ ΟΛΑ, ΣΥΣΤΗΝΟΥΜΕ  ΨΥΧΡΑΙΜΙΑ.

Επί χρόνια, σας διδάσκουμε, ότι ένας είναι ο ουσιαστικός εχθρός του βαμβακιού στην περιοχή μας: το πράσινο σκουλήκι, στη γενιά του Αυγούστου. Το πώς θα πάνε, όμως, τα πράγματα σε αυτή την επικίνδυνη γενιά, αν θα την αντιμετωπίσουμε με επιτυχία, δεν εξαρτάται μόνο από το τι θα κάνουμε τον Αύγουστο, αλλά από το τι κάναμε από τη σπορά ως τον Αύγουστο. Κυρίως, από το αν κατανοήσαμε την τεράστια σημασία των ωφελίμων εντόμων στην αντιμετώπισή της και, επομένως, αν αποφύγαμε από την αρχή της χρονιάς τους άσκοπους ψεκασμούς, ώστε να «γεμίσουν» τα χωράφια μας με ωφέλιμα έντομα.

Στην κατεύθυνση αυτή, βάζουμε, κάθε χρόνο, ως στόχο να φθάσουμε στον Αύγουστο χωρίς ψεκασμούς με εντομοκτόνα. Και πράγματι, με τη θετική σας ανταπόκριση, σε αυτό το πρώτο στάδιο - της αποφυγής των άσκοπων ψεκασμών μέχρι τα τέλη Ιουλίου, τα πήγαμε καλά και φέτος. Η μεγάλη πλειοψηφία των παραγωγών απέφυγε τους άσκοπους ψεκασμούς για δευτερεύοντες εχθρούς (Θρίπα, Ψείρα, Λύγκο, Ιασσίδες, ακίνδυνη πρώτη γενιά του σκουληκιού τον Ιούλιο) και διέσωσε, έτσι, τα ωφέλιμα έντομα. Αυτά είναι το καλύτερο και δωρεάν «εντομοκτόνο», που δεν  το συνηθίζει το σκουλήκι (όπως συνηθίζει και αχρηστεύει τα χημικά εντομοκτόνα) και είναι το ισχυρότερο «όπλο» μας στην αντιμετώπιση της γενιάς του Αυγούστου. Αρκεί σε αυτό στο κρίσιμο, δεύτερο στάδιο να λειτουργήσουμε σωστά. Να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας και να αποφύγουμε το λάθος της βιασύνης, που κάνουμε, συνήθως, σ΄ αυτή, την «τελική ευθεία». Πρέπει τα ωφέλιμα έντομα, που διασώσαμε με την αποφυγή των ψεκασμών, να τα αξιοποιήσουμε, πρέπει να δουλέψουν για μας.

           Πώς θα αξιοποιήσουμε τα ωφέλιμα έντομα στην αντιμετώπιση αυτής της επικίνδυνης γενιάς;

1)  Πρώτα – πρώτα πρέπει να γνωρίζουμε, από πριν, ότι η γενιά αυτή διαρκεί 20 μέρες και πρέπει να δράσουμε σωστά, ώστε να περάσουμε με επιτυχία αυτό το δύσκολο διάστημα.

2)  Πρέπει να ξέρουμε, να ξαναθυμηθούμε  τι γίνεται στα χωράφια μας κάθε Αύγουστο: Γίνεται ένας πολύ σημαντικός ανταγωνισμός,  ενός είδους «μάχη».

 Στη «μάχη» αυτή, από τη μια μεριά είναι οι πεταλούδες του σκουληκιού που γεννούν τα αυγά τους, απ΄ τα οποία βγαίνουν τα σκουλήκια. Και, δυστυχώς, η κάθε πεταλούδα γεννά έναν πολύ μεγάλο αριθμό αυγών (πάνω από 1000). Από την άλλη μεριά είναι τα ωφέλιμα έντομα, που «τρώνε» αυτά τα αυγά της πεταλούδας και τα μικρά σκουλήκια μόλις βγαίνουν από τα αυγά (πριν μεγαλώσουν). Κάποια ωφέλιμα παρασιτούν (τρώνε) και μεγαλύτερα σκουλήκια, ενώ οι κάμπιες του πράσινου σκουληκιού καννιβαλίζουν, τρώγονται δηλαδή και μεταξύ τους (οι μεγαλύτερες τρώνε τις μικρότερες).

3) Έχοντας επίγνωση αυτής της «μάχης», πρέπει να παραμείνουμε ψύχραιμοι, να μην πανικοβληθούμε στη θέα των πρώτων σκουληκιών, ΝΑ ΜΗ ΒΙΑΣΤΟΥΜΕ να προχωρήσουμε σε ψεκασμούς. Να αδιαφορήσουμε για όσα λένε διάφοροι, για έναρξη ψεκασμών σε συγκεκριμένες ημερομηνίες, ανεξαρτήτως της κατάστασης στο χωράφι.

Θα παρακολουθούμε συχνά τα χωράφια μας και όσο τα ωφέλιμα έντομα υπερισχύουν στην παραπάνω «μάχη» και καταφέρνουν να ελέγχουν την προσβολή (προλαβαίνουν, δηλαδή, τη «γέννα» των πεταλούδων), δεν έχουμε να κάνουμε τίποτε άλλο από το να περιμένουμε και να κερδίζουμε μέρες (από τις 20 δύσκολες μέρες που έχουμε να περάσουμε με το σκουλήκι). Το καλύτερο (και δωρεάν) φυσικό εντομοκτόνο, δουλεύει για μάς. Με χημικά εντομοκτόνα θα ψεκάσουμε μόνον  όταν φανεί ότι τα ωφέλιμα έντομα δεν μπορούν να «τα βγάλουν πέρα», δεν μπορούν να ελέγξουν την προσβολή και το σκουλήκι πάει να περισσέψει. Πότε συμβαίνει αυτό, πώς θα το καταλάβουμε;  Όταν θα βρίσκουμε, κατά μέσο όρο, στο χωράφι μας, περισσότερα από πέντε σκουλήκια στα 100 φυτά, ή, πιο απλά, περισσότερα από ένα σκουλήκια σε κάθε μέτρο βαμβακοφυτείας.  Τότε θα ψεκάσουμε. Γι΄ αυτή την ώρα (και ποτέ προληπτικά), κρατάμε και τα εντομοκτόνα που πιστεύουμε ότι δίνουν καλά αποτελέσματα.

Αν βιαστούμε να ψεκάσουμε, σκοτώνουμε ουσιαστικά «τους φύλακες του χωραφιού» και καθαρίζουμε, «ετοιμάζουμε» τα χωράφια μας για τις πεταλούδες – να γεννήσουν τα χίλια αυγά τους, χωρίς κανένα ανταγωνισμό στη συνέχεια. Χάνουμε, έτσι, νωρίς την πολύτιμη βοήθεια των ωφελίμων εντόμων και αντί να προλάβουμε την προσβολή, την «φουντώνουμε». Οι επιπτώσεις αυτής της βιασύνης δεν φαίνονται τόσο έντονα στις ήσυχες χρονιές (σαν τις τελευταίες), που οι πεταλούδες δεν είναι πολλές. Το πολύ να χρειαστεί ένας δεύτερος ψεκασμός, που δεν θα χρειαζόταν κανονικά. Σε χρονιά, όμως, μεγάλης προσβολής (επιδημίας),  οι συνέπειες της βιασύνης θα είναι δραματικές.

Γι αυτή τη χρονιά, της επιδημίας, ανησυχούμε και προσπαθούμε να σας εκπαιδεύσουμε, για να σας προφυλάξουμε από μεγάλη ζημιά. Και από πριν, κανείς δεν ξέρει αν θα είναι ή όχι επιδημική η γενιά του Αυγούστου.  

Σε μία χρονιά με μεγάλη επιδημική προσβολή, το πιθανότερο είναι τα ωφέλιμα έντομα να μην μπορέσουν να ελέγξουν μέχρι τέλους την προσβολή και θα χρειαστεί να ψεκάσουμε. Αλλά σε μια τέτοια χρονιά, που δεν μπορεί να βγει αψέκαστη, είναι πολύ σημαντικό να περάσουμε  3,5,8,10 μέρες (ανάλογα με το χωράφι και την περιοχή), από τις 20 δύσκολες μέρες αυτής της γενιάς, αξιοποιώντας τη δράση των ωφελίμων εντόμων. Και στη συνέχεια, με έναν ή το πολύ δύο ψεκασμούς, να «περάσουμε απέναντι». Αντίθετα, σε μια χρονιά επιδημίας, αν βιαστούμε και ψεκάσουμε με το που θα δούμε τα πρώτα σκουλήκια, η προσβολή θα φουντώσει ανεξέλεγκτα και θα οδηγηθούμε, τελικά, σε πολλούς ψεκασμούς και σε πολύ μεγάλη ζημιά της παραγωγής. Μην επαναπαύεσθε, επίσης, σε κάποια νέα φάρμακα που έδωσαν καλά αποτελέσματα τα προηγούμενα χρόνια. Χρησιμοποιήθηκαν ήδη 5 χρόνια και, όπως όλα τα φάρμακα, τα συνηθίζει το σκουλήκι και μειώνεται πολύ η αποτελεσματικότητά τους.

Στην περίπτωση που κριθεί αναγκαίος και γίνει ο πρώτος ψεκασμός, δεν πρέπει να επαναπαυθούμε  -   η παρακολούθηση των φυτειών πρέπει να συνεχίζεται μέχρι την λήξη της γενιάς (20 Αυγούστου, περίπου). Γιατί με τον ψεκασμό αυτόν, τα ωφέλιμα έντομα θα εξοντωθούν και οι πεταλούδες θα γεννούν χωρίς ανταγωνισμό τα αυγά τους. Είναι, συνεπώς, πολύ πιθανό να υπάρξει νέα έξαρση της προσβολής και να χρειαστεί (σε μια βδομάδα, συνήθως), επανάληψη του ψεκασμού. Σε πολλές περιπτώσεις προκλήθηκαν μεγάλες ζημιές, από καθυστέρηση ή παράλειψη αυτού, του δεύτερου ψεκασμού. Η επανάληψη αυτή είναι περισσότερο πιθανό να χρειαστεί στις περιπτώσεις που ο πρώτος ψεκασμός γίνει νωρίς. Αν γίνει δεύτερος ψεκασμός πρέπει να χρησιμοποιηθεί εντομοκτόνο διαφορετικής κατηγορίας δράσης, για την αποφυγή εθισμού (συνηθίσματος).

Αν χρειαστεί να γίνουν ψεκασμοί, οι παραγωγοί πρέπει να χρησιμοποιήσουν εγκεκριμένα για την βαμβακοκαλλιέργεια φυτοφάρμακα,  να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την προστασία και ασφάλειά τους και να ειδοποιήσουν σχετικά τους μελισσοκόμους, για την απομάκρυνση των κυψελών τους.

Η Διεύθυνσή μας έχει εγκαταστήσει και φέτος (όπως και τα προηγούμενα 25, περίπου, χρόνια), δίκτυο φερομονικών παγίδων. Από την παρακολούθηση αυτού του δικτύου, αλλά κυρίως με τις επιτόπιες παρατηρήσεις της ομάδας των γεωπόνων μας που παρακολουθεί την βαμβακοκαλλιέργεια, θα διαπιστώνουμε πώς διαμορφώνεται, μέρα με τη μέρα, η κατάσταση. Καλούμε τους  παραγωγούς να βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία μαζί μας, να ενημερώνονται για την εξέλιξη της προσβολής και να ακολουθούν με εμπιστοσύνη τις υποδείξεις μας. Να εφαρμόσουν όλοι, αυτά που, επί χρόνια, εφαρμόζουν χιλιάδες παραγωγοί στο νομό μας. Οι οποίοι, όντας καλά εκπαιδευμένοι, λειτουργούν με τον σωστό τρόπο, που περιγράψαμε παραπάνω.