Οι πολίτες πλέον κυκλοφορούν ελεύθεροι στους δρόμους και τις πλατείες προσπαθώντας να βρουν τους παλιούς τους ρυθμούς μετά από 50 και πλέον ημέρες απομόνωσης και κοινωνικής απόστασης. Πρέπει, μάλιστα, να προσπαθήσουν να επανέλθουν στην προηγούμενη κατάσταση ζώντας με τον κορωνοϊό και σε μια διαρκή εγρήγορση και επαγρύπνηση για την τήρηση των μέτρων ατομικής προστασίας προς αποφυγή της μετάδοσης. Εξάλλου, η κυβέρνηση δια των εκπροσώπων της το έκανε ξεκάθαρο: φέρουμε όλοι πλέον μερίδιο στην ευθύνη για ό, τι συμβεί.

Κι αν περπατάμε στους δρόμους χωρίς να αποστείλουμε προηγουμένως sms, κι αν ο φόβος της απειλής του κορωνοϊού έχει μετριαστεί στις συνειδήσεις μας, αφού μάθαμε να ζούμε με αυτόν, καταλαβαίνουμε εντούτοις όλοι πως ένας άλλος ιός έρχεται να εγκατασταθεί στις ζωές μας και να προκαλέσει μια νέα πανδημία. Ο ιός αυτός δυστυχώς δεν είναι καινοφανής, έχει όμως εξαιρετικά δύσκολη θεραπεία. Δεν είναι θανατηφόρος, οδηγεί όμως στην περιθωριοποίηση, στην απομόνωση, στην παρακμή, στην κοινωνική ένταση, στην άνοδο ολοκληρωτικών αντιλήψεων. Ασφαλώς, πρόκειται για τον ιό της κατάρρευσης των εργασιακών σχέσεων, που επιδημιολογικά πρόκειται να λάβει τις διαστάσεις μιας πρωτόγνωρης πανδημίας, που όμοια της δεν έχει γνωρίσει μέχρι σήμερα η ελληνική κοινωνία.

Ένα σύνολο δεικτών, μια σειρά μέτρων, δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών αμιγώς «φιλελεύθερες» σκιαγραφούν πλέον αρκετά γλαφυρά τον Αρμαγεδδώνα που έρχεται. Ενδεικτικά μόνο θα ήθελα να αναφερθώ σε κάποια δεδομένα που δείχνουν το μέγεθος της επερχόμενης καταστροφής. Για φέτος η ύφεση αναμένεται να φτάσει το 9,7 % σύμφωνα με τις προβλέψεις της Κομισιόν, καθιστώντας τη χώρα μας πρωταθλήτρια μεταξύ των 28 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιπλέον, η ανεργία σύμφωνα πάντα με τα στατιστικά δεδομένα της Κομισιόν πρόκειται να αγγίξει το 20%, κερδίζοντας και πάλι την πρώτη θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ασφαλώς, υπάρχουν και οι προβλέψεις του ΔΝΤ, των οποίων τα νούμερα είναι μεγαλύτερα κατά 2 – 3 μονάδες. Σε απόλυτους αριθμούς, εφόσον τα παραπάνω επιβεβαιωθούν, στην Ελλάδα μέσα στους επόμενους μήνες πρόκειται να έχουμε πάνω από 1 εκ. συμπολίτες μας άνεργους.

Είναι γνωστό εξάλλου πως μόνο τις δύο πρώτες βδομάδες του Μαρτίου το σύστημα Εργάνη κατέγραψε περισσότερες από 41.000 απολύσεις υπό την φόβο του επερχόμενου lockdown. Το μέτρο της κυβέρνησης για απαγόρευση των απολύσεων συγκράτησε, βέβαια, την πυροδότηση του κύματος της εργασιακής «πανδημίας» αλλά μόνο προσωρινά. Εξάλλου, με την ίδια πράξη νομοθετικού περιεχομένου χορηγήθηκε στους εργοδότες το δικαίωμα αφενός της επιχορηγούμενης αναστολής της σύμβασης εργασίας αφετέρου της εκ περιτροπής εργασίας, που σήμανε για εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένους μείωση των εισοδημάτων τους. Κι αν το μαζικό κύμα απολύσεων αποτράπηκε προσωρινά, με την τελευταία πράξη νομοθετικού περιεχομένου η κυβέρνηση ορίζει ως απώτατο χρονικό σημείο απαγόρευσης των απολύσεων την παρέλευση 45 ημερών από την λήξη της αναστολής της σύμβασης εργασίας. Με την παρέλευση του χρόνου αυτού τίποτα πλέον δεν μπορεί να σώσει τον εργαζόμενο από την απόλυση.

Ή σχεδόν τίποτα. Αφού μπορεί πιθανόν να ενταχθεί σε ένα πρόγραμμα μειωμένης απασχόλησης και να εργάζεται για κάποιες ημέρες το μήνα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, ο κάθε πολίτης θα βρεθεί αντιμέτωπος με την πιθανότητα απώλειας της εργασίας του αλλά και με τη βεβαιότητα μείωσης του εισοδήματός του. Αυτό επιβεβαιώνει και η εξαγγελία για την επιδότηση του εισοδήματος των εργαζομένων με την αξιοποίηση του ευρωπαϊκού προγράμματος Sure, σύμφωνα με τις δηλώσεις του Υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα. Η επιδότηση αυτή, κατά τις δηλώσεις του αρμόδιου υπουργού, αφενός θα καλύπτει ποσοστό 60% της μείωσης του μισθού, αφετέρου θα υπόκειται σε πλαφόν, το οποίο θα ανέρχεται στα 650 €.

Εκτός, λοιπόν, από τις στρατιές άνεργων συμπολιτών μας, που πρόκειται να δούμε τους επόμενους μήνες, εξίσου έντονο θα είναι το φαινόμενο της μείωσης του εισοδήματος όσων εργάζονται, ακόμη και στην περίπτωση που το πρόγραμμα επιδότησης του μισθού ξεκινήσει να τρέχει άμεσα. Ο κόσμος της εργασίας αγωνιά, θέτει ερωτήματα, περιμένει απαντήσεις. Σε απάντηση των  ερωτημάτων αυτών, όμως, η κυβέρνηση δια των κορυφαίων στελεχών της μας υπενθυμίζει πως έχουμε καπιταλισμό, πως το κράτος «ευτυχώς» δεν δύναται να παρέμβει. Με τρόπο ιδιαζόντως κυνικό υποστηρίζει την νεοφιλελεύθερη εκδοχή της αυτορρύθμισης της αγοράς, η οποία συνίσταται στην εφαρμογή του δόγματος της «ανοσίας αγέλης».

Εμείς από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης κραυγάζουμε, βέβαια, εδώ και μήνες πως για την επερχόμενη «εργασιακή πανδημία» απαιτείται δραστική, αποφασιστική αντιμετώπιση, χρειάζεται η ενίσχυση της αγοράς με ρευστότητα, είναι εκ των ων ουκ άνευ η επιδότηση του μισθού, για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας και τη συγκράτηση των εισοδημάτων των πολιτών. Όμως, μάταια. Φωνή βόωντος εν τη ερήμω. Με πίστη και προσήλωση στην αρχή του «βλέποντας και κάνοντας» η κυβέρνηση προσδοκά ποιος ξέρει τί; ένα θαύμα; Ή μήπως βασίζεται απλώς στη σιγουριά της επικοινωνιακής της ικανότητας (με το κρατικό αζημίωτο σαφώς) να παρουσιάζει το άσπρο μαύρο;

Το κατάφερε αυτό με την πανδημία του κορωνοϊού πατώντας ασφαλώς πάνω στη στάση ευθύνης που τήρησαν όλοι ανεξαιρέτως οι συμπολίτες μας, ακολουθώντας με θρησκευτική ευλάβεια τα μέτρα περιορισμού της ελεύθερης μετακίνησης, της ατομικής υγιεινής και της κοινωνικής απόστασης. Με την πανδημία της κατάρρευσης των εργασιακών σχέσεων, όμως, δεν θα είναι τα πράγματα εξίσου απλά. Γιατί όποιος νοσήσει από αυτό τον ιό, χάνοντας την εργασία του ή μέρος αυτής, δεν πρόκειται να το περάσει με ήπια συμπτώματα και αυτοπεριοριζόμενος στο σπίτι του. Αντιθέτως, τα συμπτώματα θα είναι βαριά και οι επιπτώσεις ομοίως.

Για αυτήν την εργασιακή πανδημία, βέβαια, κανείς δεν μπορεί να πει ότι δεν γνώριζε. Κανείς δεν μπορεί να δικαιολογηθεί πως ήταν μια πρωτόγνωρη κατάσταση. Τη βιώσαμε ξανά την περίοδο του πρώτου και κυρίως του δεύτερου μνημονίου. Τότε που βλέπαμε χιλιάδες νέους να μεταναστεύουν στο εξωτερικό, τότε που αντικρύζαμε χιλιάδες συμπολίτες μας να συνωστίζονται στα συσσίτια, τότε που αγωνιούσαμε να βρούμε σπίτι στο οποίο να υπάρχουν περισσότεροι από έναν εργαζόμενοι. Θα έπρεπε αυτή τη φορά οι κυβερνώντες να μη φερθούν απερίσκεπτα, να λάβουν άμεσα προληπτικά μέτρα, πριν η κατάσταση γίνει ανεξέλεγκτη. Να μην αφήσουν ξανά στο έλεος της τύχης του έναν ολόκληρο λαό, που μόλις κατάφερε να σταθεί στα πόδια του. Αντί αυτών, όμως, παρακολουθούν ένα σαρωτικό κύμα να πλησιάζει, ομνύοντας στον Φρίντμαν και ευχόμενοι αυτό να παραμαζέψει όσο το δυνατόν λιγότερους.