Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας το κάπνισμα έχει αποδειχθεί ότι αποτελεί το πιο σημαντικό τροποποιήσιμο παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση καρδιοαγγειακής νόσου, βρογχίτιδας, καρκίνου, εμφυσήματος, αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου.

H Ελλάδα είναι μια από τις πρώτες χώρες σε σχετικό αριθμό κατανάλωσης τσιγάρων στην Ευρώπη, αν και τα τελευταία χρόνια οι Έλληνες και οι Ελληνίδες δείχνουν να εγκαταλείπουν αργά αλλά σταθερά την επικίνδυνη και άκρως βλαπτική συνήθεια του καπνίσματος.

Το κάπνισμα κοστίζει στην Ελλάδα από πλευράς υγείας και απώλειας παραγωγικότητας τεράστια ποσάετησίως.
Στην Ελλάδα, 1 στους 5 θανάτους προκαλείται από τον καπνό.
Επομένως το κάπνισμα, μπορούμε να πούμε ότι είναι η μεγαλύτερη επιδημία όλων των εποχών.

Τοκάπνισμα και οι αυξημένοι κίνδυνοι για την υγεία
Οι καπνιστές είναι πιο πιθανό από τους μη καπνιστές να αναπτύξουν καρδιακές παθήσεις, εγκεφαλικό επεισόδιο και καρκίνο του πνεύμονα, ενώ το κάπνισμα προκαλεί περίπου το 90%  όλων των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα.

Το κάπνισμα προκαλεί περίπου το 80% όλων των θανάτων από Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου από όλες τις αιτίες σε άνδρες και γυναίκες.

Κάπνισμα και καρδιαγγειακές παθήσεις
Οι καπνιστές διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για ασθένειες που επηρεάζουν την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία (καρδιαγγειακές παθήσεις).
Το κάπνισμα προκαλεί εγκεφαλικό επεισόδιο και στεφανιαία νόσο, οι οποίες συγκαταλέγονται στις κύριες αιτίες θανάτου παγκοσμίως.
Ακόμα και άτομα που καπνίζουν λιγότερα από πέντε τσιγάρα την ημέρα μπορεί να έχουν πρώιμα σημάδια καρδιαγγειακών παθήσεων.
Το κάπνισμα βλάπτει τα αιμοφόρα αγγεία και μπορεί να τα κάνει να παχύνουν και να στεγνώσουν. Αυτό κάνει την καρδιά να χτυπά γρηγορότερα και την αρτηριακή πίεση να αυξάνεται. Μπορούν επίσης να σχηματιστούν θρόμβοι.

Τα νούμερα μιλάνε από μόνα τους:

●      Οι καπνιστές παθαίνουν 4-5 φορές συχνότερα οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου σε σχέση με τους μη καπνιστές. 

●      Σε προοπτική δεκαετίας, ο αντίστοιχος κίνδυνος είναι διπλάσιος στους καπνιστές άνω των 50 ετών και πενταπλάσιος στις ηλικίες κάτω των 50. 

●      Οι καπνιστές έχουν τριπλάσιες πιθανότητες να μη φτάσουν τα 70 χρόνια σε σχέση με τους μη καπνιστές.

●      Η νικοτίνη προκαλεί εθισμό ίσο με εκείνον της ηρωίνης. 

Παθητικό κάπνισμα: άκρως επικίνδυνο!

Εκτός όμως από το ενεργητικό κάπνισμα, το παθητικό κάπνισμα, δηλαδή η έκθεση μη καπνιστών σε καπνό του περιβάλλοντος, έχει όλες τις οξείες και χρόνιες βλαβερές ιδιότητες του ενεργητικού καπνίσματος.

Με βάση τα αποτελέσματα μελετών, σχετικά με το παθητικό κάπνισμα, φάνηκε ότι:

●      Σημαντικά ποσοστά μη-καπνιστών εκτίθενται σε καπνό τσιγάρου τουλάχιστον μια φορά ημερησίως.

●      Αξιοσημείωτο είναι ότι ένα σημαντικό μέρος των πολιτών δεν πιστεύει της βλαβερές συνέπειες του παθητικού καπνίσματος.

●      Το παθητικό κάπνισμα αυξάνει διάφορους δείκτες φλεγμονής σε ποσοστό ισοδύναμο του ενεργητικού καπνίσματος.

Επομένως παρά του ότι έχουν γίνει πολύ σημαντικά βήματα με την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου, Πολιτεία και πολίτες πρέπει να συμβάλλουν ενεργά για την πλήρη αποφυγή του παθητικού καπνίσματος τόσο στην εργασία και στο σπίτι καθώς και σε όλους τους δημόσιους χώρους.

Καμία χαλάρωση και εφησυχασμός, αλλά, αντίθετα, εντατικοποίηση των μέτρων κατά του καπνίσματος συνιστά η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία για τη μείωση του τεράστιου αυτού ιατροκοινωνικού προβλήματος.

Ηλεκτρονικό Τσιγάρο: Δεν είναι αθώο και αποτελεί εξάρτηση

Οι πιο πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα έχουν μακροπρόθεσμες αρνητικές επιπτώσεις για την υγεία και τελικά επιδεινώνουν την επιδημία του καπνίσματος.

Επειδή πρόκειται για σχετικά νέα προϊόντα, δεν έχει μελετηθεί ακόμη, διεξοδικώς και μακροπρόθεσμα, η επίδραση των προϊόντων αυτών στην καρδιαγγειακή λειτουργία με αποτέλεσμα να υπάρχουν συγκεχυμένες πληροφορίες.

Το δεδομένο είναι ότι προκαλεί προβλήματα στην υγεία μακροπρόθεσμα, ενώ συμβάλλει στην εξάρτηση του καπνιστή τη στιγμή που το ζητούμενο είναι η πλήρης αποφυγή του καπνίσματος/ατμίσματος και η απαλλαγή συνολικά από την εξάρτηση.

Κάπνισμα και Covid-19

Σε σχέση με την πανδημία Covid-19 είναι ευνόητο ότι σε έναν καπνιστή η άμυνα του αναπνευστικού συστήματος και εν γένει του ανοσοποιητικού του είναι μειωμένη και προδιαθέτει για εμφάνιση συχνών βρογχίτιδων και πνευμονικών λοιμώξεων.

Ειδικότερα, έχει αποδειχθεί ότι ο Κορωνοίος προσπερνά σχετικά εύκολα την υπολειτουργική άμυνα του κροσσωτού επιθηλίου των αεροφόρων οδών των καπνιστών και προσκολλάται στο αναπνευστικό σύστημα με ειδικούς υποδοχείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης (ACE-2). Η γονιδιακή έκφραση του ενζύμου αυτού είναι υπερλειτουργική στον καπνιστή (Cai 2020), ο οποίος με αυτόν το μηχανισμό παρέχει περισσότερους υποδοχείς και ακόμη πιο πρόσφορο έδαφος για προσκόλληση του ιού στον πνεύμονα.
Ταυτόχρονα μελέτη από την Κίνα αναφέρει 9% απώλεια ζωής σε καπνιστές, συγκριτικά με 4% σε μη καπνιστές ασθενείς.
Σημαντικό είναι επίσης να καταδειχτεί ότι η συνήθεια του καπνίσματος σημαίνει συχνή επαφή των χεριών με το στόμα, με δυνητικά μολυσμένα αντικείμενα (πακέτο, σπίρτα, αναπτήρας, συσκευές ατμίσματος), ανεξάρτητα από τη χρήση προστατευτικών γαντιών, και δυσχεραίνει τη σωστή χρήση μάσκας.
Επομένως, και με αφορμή την πανδημία του Covid-19, τώρα είναι η κατάλληλη χρονική συγκυρία για πλήρη διακοπή του καπνίσματος, κάτι που θα συμβάλλει στην προστασία από τον Covid-19 και συνολικά στην καλυτέρευση της υγείας του καπνιστή.

“ΚΑΠΝΙΣΜΑ και ΥΓΕΙΑ”: Διαδικτυακό Σεμινάριο για την ενημέρωση των πολιτών

Η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία προσαρμοζόμενη στις παρούσες συνθήκες, όπως έχουν διαμορφωθεί από τον Covid-19, έχει δημιουργήσει και προγραμματίσει μία σειρά διαδικτυακών σεμιναρίων και ημερίδων για την ενημέρωση και την εκπαίδευση όχι μόνο των ιατρών αλλά και των πολιτών.

Σε αυτό το πλαίσιο, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος (31 Μαΐου 2020) και για την ενημέρωση των πολιτών, την Παρασκευή 29 Μαΐου (ώρα 18.30-20.30) θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακό σεμινάριο με ποικίλη και ενδιαφέρουσα θεματολογία σχετικά με το κάπνισμα και τις δυσμενείς του συνέπειες για την ανθρώπινη υγεία.