Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:

                   Θεσσαλονίκη 23.3.2021

ΠΡΟΣ:

Περιφερειάρχη, κ. Τζιτζικώστα

Αντιπεριφερειάρχη Υποδομών & Δικτύων, κ. Μπίλλια

Ερώτηση, με αίτημα για γραπτή απάντηση

Θέμα: Έργα Σύμπραξης Δημοσίου – Ιδιωτικού Τομέα. 

Από τον περσινό Ιούλιο είχαμε ασκήσει κριτική στην εκτέλεση έργων ΣΔΙΤ από υπηρεσίες της Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας, με αφορμή έργα ηλεκτροφωτισμού που ήρθαν για έγκριση σε συνεδρίαση του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης Κ. Μακεδονίας, αντιπροτείνοντας ότι αντίστοιχα έργα θα μπορούσαν να ανατεθούν με μικρότερο κόστος στις τεχνικές υπηρεσίες της Περιφέρειας. Από τότε έχει υπάρξει ένας ορυμαγδός προκηρύξεων για έργα ΣΔΙΤ σε τομείς όπως η διαχείριση στερεών αποβλήτων, λειτουργία νοσοκομείων, κατασκευή φραγμάτων, όπως του Χαβρία Χαλκιδικής και πρόσφατα σχολείων.

Πιο συγκεκριμένα, είναι έτοιμο προς δημοπράτηση το «μεγάλο έργο» που αφορά στη μελέτη, χρηματοδότηση, κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση (φύλαξη και ασφάλιση) 17 νέων σχολικών μονάδων στην Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας, με Αναθέτουσα Αρχή τις Κτηριακές Υποδομές ΑΕ (ο ενδεικτικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στα 129 εκατομμύρια ευρώ). Αντίθετα, το Δημοτικό Σχολείο Ευόσμου, που είχε έτοιμη χρηματοδότηση από την προηγούμενη κυβέρνηση, εγκαταλείφθηκε γιατί δεν ήταν ΣΔΙΤ, αν και επρόκειτο για μια περιοχή με τα μεγαλύτερα προβλήματα σχολικής στέγασης σε όλη την Ελλάδα.

Όπως έχουμε ήδη επισημάνει και στο παρελθόν, τα έργα μέσω ΣΔΙΤ δεν είναι κάποιος μαγικός τρόπος εκτέλεσης έργων από Δημόσιους Φορείς, στις περιπτώσεις έλλειψης χρηματοδότησης. Όπως έχει αποδειχτεί από την Έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου για τις Συμπράξεις Δημόσιου – Ιδιωτικού Τομέα του 2018, αυτός ο τρόπος «ανάπτυξης» επιφέρει πολλαπλάσιο κόστος σε σχέση με τα έργα που εκτελούνται ως δημόσια αλλά και σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις για τις εγχώριες κατασκευαστικές και μελετητικές εταιρίες. Το κόστος μέσω ΣΔΙΤ είναι τουλάχιστον μιάμιση φορά υψηλότερο από ότι αν κατασκευάζονταν τα έργα ως δημόσια με απευθείας δανεισμό, ενώ σημαντικά ποσά “μεταφέρονται” σε εταιρίες του εξωτερικού και αποδυναμώνονται οι ελληνικές κατασκευαστικές κάθε βαθμίδας. Επίσης, τα έργα ΣΔΙΤ δεσμεύουν εθνικούς πόρους με αμφίβολη ποιότητα και χρονοδιάγραμμα. Η Αναθέτουσα Αρχή θα πρέπει να έχει οργανωμένη Τεχνική Υπηρεσία προκειμένου να ανταποκρίνεται στις αυξημένες απαιτήσεις των συμβάσεων ΣΔΙΤ (τεχνική αρτιότητα, λειτουργικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά προθεσμίες παράδοσης ή εκτέλεσης κ.λ.π.).

Οι Συμπράξεις αυτές θεωρούμε ότι:

Είναι μηχανισμοί κερδοσκοπίας μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων, φορτώνοντας στην κοινωνία το υπέρογκο κόστος τους, καθώς κοστίζουν περισσότερο, για μικρότερο παραγόμενο έργο από τη συμβατική Δημόσια χρηματοδότηση, παραδίδουν κρίσιμες Δημόσιες Υποδομές σε ιδιώτες και μειώνουν την παραγωγική και αναπτυξιακή λειτουργία του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Πρόκειται για μια μεγάλη εκχώρηση στον ιδιωτικό τομέα, με κανόνες «αγοράς» για εργολαβίες χωρίς σαφή κριτήρια ελέγχου και αξιολόγησης, αλλά και για ενίσχυση του «πελατειακού συστήματος», με οικοδόμηση δεσμών με συγκεκριμένους επιχειρηματίες.

Πιστεύουμε ότι η ΠΚΜ θα πρέπει να αναζητά άλλες πηγές χρηματοδότησης αντίστοιχων έργων, να αξιοποιήσει το ΕΣΠΑ με συγκεκριμένα κριτήρια διαχείρισης και παράλληλα να προχωρήσει στην άμεση στελέχωση, οικονομική στήριξη και αναβάθμιση των Τεχνικών Υπηρεσιών της.

Αν συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό η ένταξη στις ΣΔΙΤ των έργων ΠΚΜ, σε λίγα χρόνια από σήμερα ένα μεγάλο μέρος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) θα δεσμεύεται για την κάλυψη αντίστοιχων πληρωμών προς τους αναδόχους.

Παρακαλούμε να μας απαντήσετε:

Τι ποσοστό των έργων που εκτελούνται στην Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας γίνεται μέσω ΣΔΙΤ;

Σε ποιες περιπτώσεις και με ποια κριτήρια προτιμάτε την εκτέλεση έργων ΣΔΙΤ;

Γιατί δεν εξαντλείτε τις προσπάθειες εξεύρεσης άλλων πόρων, ακολουθώντας το ευρωπαϊκό κεκτημένο και τα αντίστοιχα Ευρωπαϊκά Προγράμματα;

Γιατί δεν ενισχύετε το προσωπικό των τεχνικών υπηρεσιών της Περιφέρειας, αλλά παραχωρείτε μέρος των αρμοδιοτήτων του σε Αναπτυξιακούς Οργανισμούς (πρώην Αναπτυξιακές Εταιρείες);