Ο Δήμος Βισαλτίας σε συνεργασία με την Εφορία Αρχαιοτήτων συνεχίζει την υλοποίηση του έργου για την προστασία και ανάδειξη μνημείων και αρχαιολογικών χώρων του Δήμου. Τα έργα αυτά αναδεικνύουν και προβάλλουν την μακραίωνη ιστορία του τόπου μας και ταυτόχρονα συμβάλλουν στην τόνωση της τοπικής μας οικονομίας.

Τράγιλος, μια σπουδαία αρχαία πόλη της Βισαλτίας

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Σερρών σε συνεργασία με τον Δήμο Βισαλτίας προχώρησαν κατά τον Οκτώβριο του 2022 σε εργασίες καθαρισμού και ευπρεπισμού των ορατών μνημείων της αρχαίας Τραγίλου, κοντά στο Αηδονοχώρι. Συνεργεία εργατών που διέθεσε ο Δήμος και η ΕΦΑ Σερρών καθάρισαν τα μνημεία από τη βλάστηση, ενώ ομάδα τοπογράφων και αρχιτεκτόνων από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης προχώρησε σε φωτογραμμετρική αποτύπωσή τους. Η συνεργασία αυτή αποσκοπεί αφενός στην προετοιμασία για την τελική δημοσίευση των αποτελεσμάτων των ανασκαφών που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα και αφετέρου στην προσπάθεια ανάδειξης και αξιοποίησης του αρχαιολογικού χώρου ώστε να γίνει επισκέψιμος. Η προσπάθεια αυτή εναρμονίζεται και με την ανάδειξη του ιστορικού Μοναστηριού του Τιμίου Προδρόμου που είναι μετόχι της Μονής Κουτλουμουσίου του Αγίου Όρους και βρίσκεται στον αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας Τραγίλου.

Λίγα λόγια για την αρχαία Τράγιλο και τα μνημεία της

Η Τράγιλος ήταν μια σημαντική πόλη στην ενδοχώρα της αρχαίας Θράκης, στην περιοχή της Βισαλτίας. Είναι μία από τις πόλεις της αρχαίας Βισαλτίας που μαρτυρούνται στις αρχαίες ιστορικές πηγές και ταυτίστηκε με ασφάλεια χάρη στις ανασκαφικές έρευνες που πραγματοποίησε στην περιοχή η ΙΗ΄ Εφορεία Προϊστορικών & Κλασικών Αρχαιοτήτων. Βρίσκεται στα δυτικά του ποταμού Στρυμόνα, σε λοφώδη περιοχή, τρία (3) χλμ. βορειοδυτικά της Τοπικής Κοινότητας Αηδονοχωρίου, Δήμου Βισαλτίας. Οι ανασκαφές οι οποίες ξεκίνησαν το 1966 και διήρκεσαν μέχρι το 1989 (όχι συνεχόμενα και κάθε χρόνο) αποκάλυψαν τμήμα της οχύρωσης της πόλης, τμήματα του οικισμού διαφόρων εποχών και νεκροταφεία γύρω από τους λόφους του οικισμού. Σωστικές ανασκαφές κατά καιρούς γίνονται μέχρι και σήμερα στους χώρους των νεκροταφείων της πόλης. Τα αρχαία κατάλοιπα είναι ορατά σε μεγάλη έκταση γύρω από το Μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου που αποτελεί μετόχι της Μονής Κουτλουμουσίου του Αγίου όρους.

Η ανασκαφική έρευνα έδειξε ότι ο αρχαιότερος πυρήνας της πόλης χρονολογείται από το β΄ τέταρτο του 6^ου αι. π.Χ. έως το γ΄ τέταρτο του 5^ου αι. π.Χ. και εντοπίζεται στην επίπεδη κορυφή του λόφου ανατολικά από το Μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου. Αποκαλύφθηκε τμήμα από το τείχος του αρχικού πυρήνα του οικισμού, ένα ιερό γυναικείας θεότητας, τμήματα οικιών με πλακόστρωτες αυλές και λιθόστρωτοι δρόμοι.

Η δεύτερη χρονολογικά φάση της αρχαίας πόλης αρχίζει από το τελευταίο τέταρτο του 5^ου αι. π.Χ. έως τα μέσα του 4^ου αι. π.Χ. Κατά την περίοδο αυτή, η πόλη ευρισκόμενη κάτω από την πολιτική και πολιτιστική εξάρτηση της Αθήνας, γνωρίζει μεγάλη άνθηση, γεγονός που αποδεικνύεται από τη μεγάλη επέκταση της πόλης  προς τα δυτικά, όπου η έρευνα έφερε στο φως λείψανα οικιών ενταγμένα σε οικοδομικά τετράγωνα κατά το Ιπποδάμειο σύστημα, οικίες και δημόσια οικοδομήματα και εκτεταμένο νεκροταφείο.

 Κατά την τελευταία φάση της ιστορίας της (350-270 π.Χ.), η αρχαία Τράγιλος αποτελεί μια μακεδονική πόλη, καθώς ο Φίλιππος Β΄ την προσαρτά στο μακεδονικό βασίλειο μάλλον πριν από τα μέσα του 4^ου αι. π.Χ., εποχή που σταματά η νομισματοκοπία της πόλης. Η πόλη καταστρέφεται και ερημώνεται στις αρχές του 3^ου αι. π.Χ., εποχή που συμπίπτει με επιδρομές Γαλατών και διάφορων θρακικών φύλων.

Ευρήματα από τις ανασκαφές της αρχαίας Τραγίλου εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Σερρών.