Τις τελευταίες ημέρες, μετά από δημόσια παρέμβαση του Επιμελητηρίου Σερρών, επανέρχεται στην επικαιρότητα η συζήτηση για τον τρόπο χρήσης του πεζοδρόμου Κωνσταντίνου Καραμανλή, αλλά και για τη χρήση και αντιμετώπιση γενικότερα του δημόσιου χώρου.

Πιο συγκεκριμένα, το Επιμελητήριο Σερρών ζητά από το Δήμο να τροποποιήσει την ισχύουσα Κανονιστική Απόφαση χρήσης του πεζοδρόμου Κ. Καραμανλή, από το Δημαρχείο έως την οδό 29ης Ιουνίου 1913, ώστε από πεζόδρομος να μετατραπεί σε δρόμο ήπιας κυκλοφορίας, να μην είναι μόνο εμπορικός δρόμος αλλά να επιτρέπονται όλες οι χρήσεις και να επιτρέπεται η τοποθέτηση τραπεζοκαθισμάτων σε αυτόν.

Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Σερρών έχει διαχρονικά επιλέξει να τοποθετείται δημόσια και ξεκάθαρα σε θέματα που άπτονται του επιστημονικού του αντικειμένου, με μόνο γνώμονα την προάσπιση της ποιότητας του δημόσιου χώρου και την αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση της πόλης μας. Σε αυτό το πλαίσιο θεωρούμε ότι πρέπει να εκφράσουμε τις απόψεις μας και τις ανησυχίες μας σχετικά με τη διαφαινόμενη συζήτηση που πρόκειται να ανοίξει για τον κεντρικότερο πεζόδρομο της πόλης, αλλά και τις αντιρρήσεις μας στην πρόταση του Επιμελητηρίου.

Από το 2012, που ξεκίνησαν οι πρώτες συζητήσεις και ταυτόχρονα οι πρώτες αντιδράσεις για την πεζοδρόμηση της Κ. Καραμανλή, ο ΣΑΝΣ σταθερά υποστήριξε την καθολική και συντεταγμένη πεζοδρόμηση της. Η αποδοχή του έργου από το σύνολο της κοινωνίας, με την ολοκλήρωση του, και ο τρόπος χρήσης του δικαιώνει τις θέσεις και την προσπάθεια μας. Η αναβάθμιση του συγκεκριμένου δημόσιου χώρου είναι ένα γεγονός που ως τώρα δεν έχει αμφισβητηθεί. Για τον λόγο αυτό, θεωρούμε την πιθανότητα μετατροπής του πεζόδρομου σε δρόμο ήπιας κυκλοφορίας μια οπισθοδρόμηση, μια σίγουρη υποβάθμιση που θα στερήσει από τους πολίτες ζωτικό χώρο κοινωνικής εκτόνωσης.

Παράλληλα, η διατήρηση του εμπορικού χαρακτήρα της συγκεκριμένης οδού, θεωρούμε ότι ενισχύει τη δυναμική της Σερραϊκής αγοράς, που τόσο έχει δοκιμαστεί τα τελευταία χρόνια. Ο χαρακτηρισμός του πεζοδρόμου ως εμπορικής οδού διαφυλάσσει τη συνοχή του εμπορικού κυττάρου, αλλά και το διαχρονικό χαρακτήρα της συγκεκριμένης περιοχής.

Η τροποποίηση της κανονιστικής, ως προς τα τραπεζοκαθίσματα, θα αποδυναμώσει περισσότερο τη σερραϊκή αγορά. Η δυναμική που θα αναπτυχθεί από τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος θα έχει ως αποτέλεσμα τόσο τον σταδιακό εξοστρακισμό του εμπορίου από την Κ. Καραμανλή, για καθαρά οικονομικούς λόγους, όσο και την ταυτόχρονη αποδυνάμωση άλλων, μικρότερων πεζοδρόμων, από τους οποίους σιγά σιγά θα μετατοπίζονται οι επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος προς την Κ. Καραμανλή και έτσι θα υποβαθμιστούν και θα ερημώσουν. Η συζητούμενη ρύθμιση δηλαδή, θα επιφέρει σε σύντομο χρονικό διάστημα μια ριζική αλλαγή στις επικρατούσες χρήσεις, που θα έχει άμεσο αρνητικό αντίκτυπο στο κέντρο της πόλης.

Επιπλέον, η ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων στα τελευταία 250 μέτρα δημόσιου χώρου στα οποία ακόμα απαγορεύεται, θα επιφέρει την υποβάθμιση του πεζοδρόμου. Όπως παρατηρήθηκε πρόσφατα που λόγω των μέτρων αντιμετώπισης του COVID-19 επιτράπηκε πρόσκαιρα η ανάπτυξη τους, τόσο η κυκλοφορία των πεζών όσο και η προσέγγιση στις βιτρίνες ήταν σημειακά δύσκολη.     

Ο πεζόδρομος Κ. Καραμανλή είναι, όπως αναφέρθηκε, ένας χώρος κοινωνικής εκτόνωσης. Ένας χώρος που γεμίζει από παιδιά τα πρωινά και τις αργίες, ένας χώρος κοινωνικοποίησης των εφήβων, όπως γνωρίζει όποιος Σερραίος κυκλοφορεί στο κέντρο. Είναι μια κοινωνική κατάκτηση που θα πρέπει να γίνονται προσπάθειες να αναβαθμιστεί και όχι να καταργηθεί.

Επειδή όμως η προάσπιση του δημόσιου χώρου δε θα πρέπει να αναλώνεται μόνο στον περιορισμό των τραπεζοκαθισμάτων, ο ΣΑΝΣ θεωρεί εξίσου σημαντικό με τη διατήρηση της ισχύουσας κανονιστικής απόφασης, την πιστή εφαρμογή της στο σύνολο της, στο σύνολο των χώρων      αλλά και στο σύνολο των χρήσεων που διαχειρίζεται (προθήκες εμπορικών, επεκτάσεις περιπτέρων). Δεν είναι σωστό να «στοχοποιείται» ο κλάδος των επιχειρήσεων υγειονομικού ενδιαφέροντος όταν και οι υπόλοιποι χρήστες του δημόσιου χώρου δεν ελέγχονται ως προς την εφαρμογή της.

Τέλος, πάγια θέση του Συλλόγου είναι ότι ο Δήμος θα πρέπει να στοχεύει στην ενίσχυση της φύτευσης στο δημόσιο χώρο, ειδικά στα σημεία που έχει αυθαίρετα «καταργηθεί» και στη συντήρηση, αποκατάσταση και ενίσχυση του αστικού εξοπλισμού στο σύνολο των πεζοδρόμων της πόλης. Επισημαίνουμε ότι οι έλεγχοι για την καταπάτηση του δημόσιου χώρου πρέπει να επεκταθούν και στους υπόλοιπους πεζοδρόμους και τα πεζοδρόμια άλλων οδών καθώς και σε χρήσεις πέρα των τραπεζοκαθισμάτων. 

Με την ελπίδα να μη γίνει ένα τόσο σημαντικό για την πόλη θέμα αντικείμενο προεκλογικής εκμετάλλευσης, ο ΣΑΝΣ είναι στη διάθεση όλων των εμπλεκόμενων φορέων και υπηρεσιών για μια γόνιμη ανταλλαγή απόψεων.