Ο ολοκληρωμένος αντιπλημμυρικός σχεδιασμός στον ποταμό Αγγίτη συμβαδίζει με την αποψίλωση όλων των αιωνόβιων πλατανιών στις όχθες του;

Ερώτηση με αίτημα για γραπτή απάντηση κατέθεσε προς τον αντιπεριφερειάρχη Σερρών κ. Σπυρόπουλο η παράταξη "ΑΛΛΑΓΗ στην Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας", σχετικά με τις κοπές υπεραιωνόβιων πλατανιών, αλλά και του αντιπλημμυρικού έργου που βρίσκεται σε εξέλιξη στον ποταμό Αγγίτη, μεταξύ του Σ.Σ. Αγγίστας και του περίφημου φαραγγιού του Αγγίτη. Η συγκεκριμένη ερώτηση έρχεται ως παρακολούθημα της επίσκεψης του επικεφαλής της παράταξης στην περιοχή πριν τρεις μήνες, αλλά και των απαντήσεων που έδωσε ο κ. Σπυρόπουλος στην πρόσφατη Ειδική Συνεδρίαση Λογοδοσίας, στο Περιφερειακό Συμβούλιο.

Ο επικεφαλής της παράταξης, Καθηγητής κ. Γιάννης Μυλόπουλος, δήλωσε σχετικά: "Στον Αγγίτη διαπράττεται ένα περιβαλλοντικό έγκλημα, το οποίο συνεχίζεται ακόμη και τρεις μήνες μετά την τελευταία μας επίσκεψη. Δυστυχώς οι πρόσφατες εξηγήσεις που έδωσε ο αντιπεριφερειάρχης Σερρών κ. Σπυρόπουλος δεν κάλυψαν όλες τις πτυχές αυτής της υπόθεσης, ούτε ικανοποίησαν τους τοπικούς φορείς που συνεχίζουν τις αντιδράσεις τους. Γι' αυτό αναγκαστήκαμε να ζητήσουμε εγγράφως συγκεκριμένες απαντήσεις, τόσο για τα δέντρα που συνεχίζουν να κόβονται σε μια περιοχή γνωστή ανά το πανελλήνιο για τις οικοτουριστικές της δραστηριότητες, αλλά και για το αντιπλημμυρικό έργο που πρόκειται να κατασκευαστεί, όπως φαίνεται αποσπασματικά και παρωχημένες προσεγγίσεις, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν περισσότερα προβλήματα από όσα καλούνται να επιλύσουν".

Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο της ερώτησης:

ΠΡΟΣ:

1. Αντιπεριφερειάρχη Περιφερειακής Ενότητας Σερρών, κ. Σπυρόπουλο

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:

1. Περιφερειάρχη Κ. Μακεδονίας, κ. Τζιτζικώστα

Ερώτηση, με αίτημα για γραπτή απάντηση

Θέμα: Αντιπλημμυρικό έργο στον ποταμό Αγγίτη.

Τον Φεβρουάριο του 2020, ανακοινώθηκε η απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών Κώστα Καραμανλή πως έγινε δεκτό το αίτημα του Αντιπεριφερειάρχη Σερρών Παναγιώτη Σπυρόπουλου και εγκρίθηκε πίστωση, συνολικού ύψους τριακοσίων χιλιάδων ευρώ,  για την εκτέλεση του έργου «Επείγουσες εργασίες καθαρισμού και διαπλάτυνσης – ενίσχυσης κοίτης του ποταμού Αγγίτη σε αγροκτήματα των Δ.Δ. Σ.Σ. Αγγίστας και Σ. Λευκοθέας του Δήμου Νέας Ζίχνης Σερρών για την αντιμετώπιση εκτάκτων πλημμυρικών φαινομένων». Το έργο διαφημίστηκε ως η «ασπίδα» προστασίας από την υπερχείλιση του ποταμού Αγγίτη και περιελάμβανε εργασίες όπως ο καθαρισμός και η ενίσχυση της κοίτης, σε μήκος 1.500 μέτρων περίπου, από την παλαιά τοξωτή γέφυρα του Σταθμού Αγγίστας προς την περιοχή του παλαιού λατομείου της εταιρείας ΤΑΪΡΗΣ, σε αγροκτήματα των Δ.Δ. Σ.Σ. Αγγίστας και Σ. Λευκοθέας, Δ. Ν. Ζίχνης, Σερρών, ήτοι τον καθαρισμό της κοίτης του ποταμού από εμπόδια (αυτοφυής βλάστηση, δέντρα, κορμούς δέντρων κ.α.), την απομάκρυνση των φερτών υλικών και την διαπλάτυνση-ενίσχυση του Αγγίτη.

Μετά από τη διέλευση ενός χρονικού διαστήματος σχεδόν 4 ετών, το έργο ξεκίνησε προεκλογικά, μέσα στο καλοκαίρι, με την κοπή όλης της παρόχθιας δασικής βλάστησης κατά μήκος 6 χιλιομέτρων και όχι 1,5 χλμ! Μάλιστα κόπηκαν και αιωνόβια πλατάνια και χωρίς την προβλεπόμενη ειδική αιτιολόγηση από το Δασαρχείο, με περίμετρο μεγαλύτερη των 0,50μ, που ορίζεται στη μελέτη, κάποια από τα οποία έφταναν ακόμη και την περίμετρο του 1,5μ. Υπενθυμίζουμε ότι τα πλατάνια είναι προστατευόμενο είδος και χρειάζονται ειδικούς χειρισμούς, λόγω της προσβολής τους από την ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους. Η θέση που πραγματοποιήθηκαν οι κοπές είναι όχι μόνο πλούσια σε βλάστηση και βιοποικιλότητα, αλλά και πόλος έλξης τουρισμού. Πολλοί επισκέπτες επιλέγουν να πεζοπορήσουν κατά μήκος του Αγγίτη, σε μια διαδρομή εξαιρετικής ομορφιάς.

Επιπλέον, ο εργολάβος θεώρησε σωστό να πετάξει τα κλαδιά-υπολείμματα από τις κοπές εντός της κοίτης του ποταμού, με κίνδυνο να παρασυρθούν μέχρι το ιστορικό γεφύρι του Σ.Σ. Αγγίστας και να το φράξουν, προκαλώντας πλημμυρικά φαινόμενα. Το διαπιστώσαμε με τα μάτια μας και τα φωτογραφήσαμε, ενώ αναδείξαμε και το θέμα στα τοπικά μέσα, κατά την επίσκεψή μας στον χώρο, στις 17 Νοεμβρίου 2023. Ο αντιπεριφερειάρχης κ. Σπυρόπουλος, σε απάντησή του με αρ. πρωτ. 898179(885)/28-12-2023 σε σχετική ερώτηση της παράταξης ΚΟΙΤΑΜΕ ΜΠΡΟΣΤΑ, μετέφερε την άποψη του Αναπληρωτή Προϊσταμένου της Υποδιεύθυνσης Τεχνικών Έργων Π.Ε. Σερρών ότι "όσο αφορά την καταγγελία ότι ο εργολάβος της υλοτόμησης έχει πετάξει τα κλαδιά από τα δέντρα τα οποία έκοψε στην κοίτη του ποταμού, αν και είναι στην αρμοδιότητα του Δασαρχείου Σερρών η επίβλεψη του υλοτόμου, δεν έχει υποπέσει στην αντίληψή μας, κατά τις επισκέψεις μας στην περιοχή του έργου, κάτι τέτοιο".

Ζητήσαμε από μέλη μας στην περιοχή να επισκεφτούν και πάλι τη συγκεκριμένη τοποθεσία και να μας στείλουν σχετικό φωτογραφικό υλικό. Η απάντηση, που συνοδεύτηκε και από τα απαραίτητα φωτογραφικά τεκμήρια, ήταν ότι τα κλαδιά-υπολείμματα της κοπής βρίσκονται ακόμη μέσα στην κοίτη του ποταμού.

Μετά και τις διευκρινήσεις που δόθηκαν κατά τη διάρκεια της Ειδικής Συνεδρίασης Λογοδοσίας, θα θέλαμε να μας απαντήσετε συμπληρωματικά στα εξής ερωτήματα όσον αφορά τις κοπές των δέντρων:

1. Γιατί ενώ κατά το 2020 ορίζεται συγκεκριμένο μήκος επέμβασης τα 1.500 μέτρα, τον Αύγουστο του 2022 η Υποδ/νση Τ.Ε. της Π.Ε. Σερρών ζητά από το Δασαρχείο Σερρών να επέμβει κατά μήκος 4.500 μέτρων; (αρ. Πρωτοκ. 593231 (5853)/21-08-2022) και τελικά κόβονται όλα τα δέντρα σε μήκος 6 χιλιομέτρων; Δεν θα μπορούσαν να γίνουν εστιασμένες και περιορισμένες παρεμβάσεις για τη διευκόλυνση των έργων;

2. Οι εργασίες κοπής δέντρων και αποψίλωσης, που συνεχίζουν να γίνονται και προς την περιοχή της Αλιστράτης, είναι σύμφωνες με την αρχική μελέτη;

3. Επιβλέπει η Υποδ/νση Τ.Ε. της Π.Ε. Σερρών τα διεξαγόμενα έργα;

4. Μας μεταφέρονται καταγγελίες από τοπικούς φορείς ότι γίνονται εργασίες-παρεμβάσεις μεγάλης έκτασης ακόμη και στους φυσικούς μαιανδρισμούς του ποταμού, ενώ έχουν γίνει και άλλες εντός ιδιοκτητών αγροτικών εκτάσεων. Έχετε γίνει λήπτες παρόμοιων καταγγελιών και τι απαντάτε;

5. Υπάρχει επικάλυψη της περιοχής των αποψιλωτικών υλοτομιών της παρόχθιας βλάστησης με χάρτες εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συγκεκριμένης εταιρείας στην ίδια περιοχή;

6. Τώρα που η κοίτη έμεινε απροστάτευτη από κάθε είδους βλάστηση και μέχρι να ξεκινήσει το κυρίως αντιπλημμυρικό έργο, δεν υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος πλημμύρας, θέτοντας σε κίνδυνο τις ζωές των κατοίκων και τις περιουσίες τους;

7. Πώς βοηθά η συγκεκριμένη αποψίλωση την προοπτική περαιτέρω οικονομικής ανάπτυξης της περιοχής, τη στιγμή που σε αυτή σήμερα αναπτύσσονται οικοτουριστικές δραστηριότητες;

Όσον αφορά το κυρίως αντιπλημμυρικό έργο:

• Γιατί έγινε εξαίρεση της περιβαλλοντικής μελέτης από τη μελέτη των αντιπλημμυρικών έργων, με την αιτιολογία ότι ήταν "εξαιρετικά επείγουσα και αναγκαία η εκτέλεση", ενώ πέρασαν 4 χρόνια μέχρι να αρχίσουν οι πρόδρομες εργασίες;

• Μπορείτε να μας ενημερώσετε αναλυτικά πότε θα ξεκινήσει το κυρίως έργο, σε τι μήκος θα αναπτυχθεί και τι ακριβώς θα περιλαμβάνει (ευθυγράμμιση κοίτης, σταθεροποίηση όχθης με τσιμέντο, σαρζανέτια ή αναχώματα);

• Έχει μελετηθεί η συγκεκριμένη παρέμβαση στο πλαίσιο κάποιας συνολικής μελέτης προστασίας και οριοθέτησης ολόκληρου του ποταμού;

• Έχει συνυπολογιστεί ο εκσυγχρονισμός της αντιπλημμυρικής προστασίας των Τεναγών Φιλίππων, στον οποίο περιλαμβάνεται η διοχέτευση ποσότητας νερών στον ποταμό Αγγίτη;

• Έχει συνυπολογιστεί η πρόσφατη ένταξη των πηγών του Αγγίτη στον κατάλογο της UNESCO με τις σημαντικότερες καρστικές πηγές του πλανήτη;

• Έχει συνυπολογιστεί η υψηλή περιβαλλοντική και πολιτιστική σημασία του πλατανοδάσους της αρχαίας γέφυρας στον Σ.Σ. Αγγίστας, του γειτονικού φαραγγιού του Αγγίτη και του σπηλαίου Αλιστράτης;

• Γιατί δεν ζητήθηκε γνωμοδότηση της αρχαιολογικής υπηρεσίας για τον κίνδυνο που διατρέχει το ιστορικό γεφύρι από τις παρεμβάσεις κοπής δέντρων, απόθεσης κλαδιών και υπολειμμάτων μέσα στην κοίτη, αλλά και από το μελλοντικό κυρίως έργο;

• Υπάρχει σχέδιο κατασκευής Μικρού Υδροηλεκτρικού Σταθμού στην ίδια περιοχή;

• Έχει εκτιμηθεί η αντοχή της κοίτης του ποταμού μετά την περιοχή της γέφυρας Σ.Σ. Αγγίστας, ώστε να υποδεχθεί μεγαλύτερες ποσότητες νερού, μετά τη διαπλάτυνση της κοίτης στα ανάντη;

• Έχουν εκτιμηθεί εναλλακτικές λύσεις, όπως υλοποίηση έργων στα ανάντη των παραποτάμων του Αγγίτη, στα ορεινά τμήματα της λεκάνης απορροής, με φράγματα ανάσχεσης (συντήρηση παλαιών και χτίσιμο νέων όπου χρειάζεται) και φυτοτεχνικές εργασίες, που σκοπό θα έχουν να συγκρατήσουν το δυνατό μεγαλύτερες ποσότητες υδάτων, να ανακόψουν την ταχύτητα ροής τους προς τα κανάντη και, κατά συνέπεια, να μειώσουν το σύνολο των φερτών υλικών που καταλήγουν στα χαμηλά; Και όλα αυτά συνυπολογίζοντας ολιστικά τον περιβάλλοντα χώρο, την χλωρίδα και πανίδα που έχει αναπτυχθεί αλλά και τους γενικότερους όρους ανάπτυξης και αξιοποίησης της περιοχής;

Και τέλος: τι απαντάτε στα υπομνήματα και αναφορές για το ίδιο θέμα που σας έχουν κατατεθεί από συλλόγους, φορείς και ενεργούς πολίτες από την ευρύτερη αυτή περιοχή και όχι μόνο, που έχουν ευαισθητοποιηθεί σ' αυτό έπειτα από τις παραπάνω ενέργειες;

ΥΓ: οι φωτογραφίες από την περιοχή είναι από τις 22 Φεβρουαρίου 2024. Η φωτογραφία του Γιάννη Μυλόπουλου με φίλους της παράταξης είναι από τις 17 Νοεμβρίου 2023.