Σε χρονιές που κατά την περίοδο του φυτρώματος και μέχρι την εμφάνιση των μόνιμων φύλλων των βαμβακοφύτων επικρατούν χαμηλές θερμοκρασίες, υπάρχει έντονος ο κίνδυνος εκδήλωσης σηψιρριζιών – να σαπίσει, δηλαδή, η ρίζα των μικρών βαμβακοφύτων, με συνέπεια την καθυστέρηση στην ανάπτυξή τους ή, το χειρότερο, την ξήρανσή τους. Εντονότερες είναι οι ζημιές, όταν οι χαμηλές θερμοκρασίες συνδυάζονται με υπερβολική υγρασία, από ποτίσματα ή βροχοπτώσεις.

Οι παραγωγοί για να διαπιστώσουν το βαθμό προσβολής, πρέπει να ξεριζώνουν φυτά από το χωράφι τους και να βλέπουν  την κατάσταση των ριζών τους.  



      Για την αντιμετώπισή των σηψιρριζιών και την πρόληψη των ζημιών, πρέπει να γίνονται επειγόντως οι παρακάτω δύο επεμβάσεις :

Α) Αν έχουν πέσει βροχές, μόλις καταστεί δυνατή η κίνηση του ψεκαστικού μέσα στο χωράφι, να γίνει, άμεσα, ένας ψεκασμός με σκευάσματα που βοηθούν την ριζοβολία (ΑΤΟΝΙΚ και παρόμοια). Στον ψεκασμό αυτό, που συστήνουμε να γίνεται γραμμικά για μείωση του κόστους, μπορεί να προστεθεί και κάποιο διαφυλλικό λίπασμα. Είναι πολύ σημαντικό η επέμβαση αυτή να γίνεται το συντομότερο. Πολλές φορές διαφορά ελάχιστων ημερών αποδεικνύεται σωτήρια και ο παραγωγός δεν πρέπει να χάνει χρόνο σε δισταγμούς, ότι είναι ακόμα μικρά τα φυτά και είναι δύσκολο να απορροφήσουν το φάρμακο. Στη φάση αυτή, που τα φυτά ταλαντεύονται ανάμεσα στο να “σβήσουν” ή να ζήσουν, η μικρή ποσότητα που θα απορροφήσουν αποδείχνεται, τις περισσότερες φορές, σωτήρια, για να επιβιώσουν αντί να ξεραθούν.   

Β) Στη συνέχεια, μόλις η εδαφική υγρασία το επιτρέψει, να γίνει σκαλιστήρι για να ‘αεριστεί’ το χωράφι και να ζεσταθεί, έτσι, το έδαφος.

Προσοχή: Το βάθος σκαλίσματος να είναι τόσο, όσο επιτρέπει η εδαφική υγρασία. Όχι πολύ βαθύ, που θα βγάλει υγρές λωρίδες και θα ζημιώσει την δομή του εδάφους. Εκείνο που κυρίως ενδιαφέρει, είναι να σπάσει (να τριφτεί) η επιφανειακή κρούστα.

Καλό είναι, επίσης, να αποφεύγεται η χρήση φρεζοσκαλιστηριού, που δεν βοηθάει τον αερισμό και ζημιώνει, γενικότερα, την δομή του εδάφους.

Σε χωράφια που ξέρουμε ότι πιάνουν έντονη «κρούστα» και δημιουργούν προβλήματα σηψιρριζιών (αμμουδερά, αλμύρες), μπορούμε να κάνουμε σκαλιστήρι (αν μεσολάβησαν βροχές και έχουν, ήδη, πιάσει κρούστα) ακόμα και πριν φυτρώσει το βαμβάκι. Έτσι, αερίζοντας και θερμαίνοντας το έδαφος, βοηθούμε το φύτρωμα και προλαβαίνουμε το σάπισμα των σπόρων και των μικρών βαμβακοφύτων. Στις περιπτώσεις αυτές, η ανατάραξη που προκαλείται με το σκάλισμα  βοηθά και μηχανικά το φύτρωμα, με τις ρωγμές που δημιουργούνται στην κρούστα του εδάφους.

Η εμπειρία ‘έχει δείξει ότι σε όλες τις χρονιές, ακόμα και σ΄ αυτές που δεν έχουμε ιδιαίτερα χαμηλές θερμοκρασίες και υπερβολική υγρασία, πάλι τα φυτά θα εμφανίσουν (ηπιότερες) σηψιρριζίες. Και υπάρχει ένα “άχαρο διάστημα”, από το φύτρωμα μέχρι την εμφάνιση των μόνιμων φύλλων, που τα φυτά, όλες τις χρονιές, δεν “ λένε να ξεκινήσουν”. Σ΄ αυτό το διάστημα, είναι πολύ σημαντική η βοήθεια ενός σκαλιστηριού που πρέπει να γίνεται όσο το δυνατόν νωρίτερα. Διαπιστώνουμε, δυστυχώς, ότι πολλοί βαμβακοπαραγωγοί δεν έχουν συνειδητοποιήσει την σημασία και την αναγκαιότητα αυτού του σκαλίσματος και αφήνουν αβοήθητα τα φυτά τους, καθυστερώντας επιζήμια αυτό το κρίσιμο, πρώτο σκάλισμα. Κάποιοι αποφασίζουν να το κάνουν ακόμα πιο καθυστερημένα, όταν αρχίζουν τα σκαλίσματα με το χέρι, θεωρώντας το μηχανικό σκάλισμα απλώς μια συνοδευτική βοήθεια στο ξεχορτάριασμα.



Τα βαμβακόφυτα που έχουν προσβληθεί από σηψιρριζίες, αν ανέβουν απότομα οι θερμοκρασίες, εμφανίζουν σημάδια δίψας (μαραίνονται), αφού η τραυματισμένη ρίζα τους αδυνατεί να τα τροφοδοτήσει επαρκώς με νερό. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, αν δεν βρέξει, είναι αναγκαίο ένα ελαφρύ πότισμα, κάτι που σε πρώτη εντύπωση φαίνεται αντιφατικό: Συστήνουμε, δηλαδή, πότισμα, ενώ πριν από λίγες μέρες κάναμε σκαλιστήρια για να διώξουμε την υπερβολική υγρασία, η οποία μαζί με τις χαμηλές θερμοκρασίες δημιουργούσε το πρόβλημα. Το πότισμα, όμως, αυτό είναι απαραίτητο, έστω και αν υπάρχει υγρασία βαθύτερα, για να υγράνουμε το επιφανειακό στρώμα που έχει στεγνώσει, ώστε τα ριζίδια που προσπαθούν να εκπτυχθούν πάνω από την σαπισμένη κεντρική ρίζα και από τα οποία εξαρτάται κυρίως η επιβίωση των φυτών, να βρουν εύκολα υγρασία και να σιγουρευτεί  η ανάπτυξή τους.



Περιφερειακή Ενότητα Σερρών
Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής
Mάιος 2012
Τέρμα Ομονοίας – Σέρρες. Τ.Κ. 62125
 Τηλέφωνα:  23213-55258, 55260, 55126