Της Χαράς Καλημέρη

Μπροστά στο δίλημμα «Δημόσιο ή φθηνότερο ιδιωτικό σχολείο» βρίσκονται πολλές οικογένειες ενόψει της νέας σχολικής χρονιάς.

Λόγω της οικονομικής κρίσης, ένα σημαντικό ποσοστό, έως και 15%, των μαθητών που έως και πέρυσι φοιτούσαν σε ιδιωτικά σχολεία της χώρας δεν έχουν, μέχρι στιγμής, ανανεώσει την εγγραφή τους σε αυτά ούτε, όμως, έχουν μετεγγραφεί σε δημόσια σχολεία.

Η ρευστότητα που επικρατεί έχει προβληματίσει τις ελληνικές οικογένειες σχετικά με το ποιο θα πρέπει να είναι το εκπαιδευτικό μέλλον των παιδιών τους, δημόσιο ή ιδιωτικό, με αποτέλεσμα πολλές από αυτές να εξαντλούν το χρονικό περιθώριο που τους παρέχει η νομοθεσία να κάνουν την εγγραφή ακόμα και μετά την έναρξη των μαθημάτων τον Σεπτέμβριο. Άλλωστε, οι επτά στους δέκα γονείς που επιλέγουν τα ιδιωτικά σχολεία για τη φοίτηση των παιδιών τους είτε εργάζονται ως υπάλληλοι στο Δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα είτε είναι ελεύθεροι επαγγελματίες και βλέπουν τα εισοδήματά τους να συρρικνώνονται ολοένα και περισσότερο…

Κρίση

Ειδικότερα, άγνωστο είναι περίπου ένα μήνα πριν από την έναρξη του νέου σχολικού έτους το μέγεθος της «διαρροής» του μαθητικού πληθυσμού από την ιδιωτική προς τη δημόσια εκπαίδευση λόγω της οικονομικής κρίσης. Σύμφωνα με εκτιμήσεις αρμόδιων παραγόντων, περίπου το 10% έως και το 15% των μαθητών οι οποίοι έως και πέρυσι φοιτούσαν σε ιδιωτικά σχολεία δεν είναι βέβαιο εάν θα συνεχίσουν τη φοίτησή τους σε αυτά ή αν θα μετεγγραφούν σε άλλα, δημόσια ή φθηνότερα ιδιωτικά.

Πρόκειται για περισσότερους από 10.000 μαθητές οι οποίοι βρίσκονται σε αναζήτηση «σχολικής στέγης» και θα αποφασίσουν, όπως όλα δείχνουν, στο? και πέντε της έναρξης της νέας σχολικής χρονιάς. Σύμφωνα με εγκύκλιο του υπουργείου Παιδείας, η προθεσμία για την πραγματοποίηση των εγγραφών μαθητών εκπνέει πέντε εργάσιμες ημέρες μετά την έναρξη των μαθημάτων στις 11 Σεπτεμβρίου.

Από την οικονομική κρίση πλήττονται, κυρίως, τα μικρά ιδιωτικά σχολεία των αστικών κέντρων και της περιφέρειας τα οποία απευθύνονται σε εργαζόμενους γονείς. Είναι χαρακτηριστικό ότι με την ολοκλήρωση των μαθημάτων τον περασμένο Ιούνιο «λουκέτο» έβαλαν τρία ιδιωτικά σχολεία της περιφέρειας -ένα στην Κόρινθο, ένα στην Αιτωλοακαρνανία και προς έκπληξη πολλών το νηπιαγωγείο των Αρσακείων στην Πάτρα το οποίο αποτελούνταν από ένα τμήμα.
Αντίθετα, η κρίση δεν φαίνεται να έχει επηρεάσει ιδιαίτερα τα μη κερδοσκοπικά σχολεία, καθώς και τα μεγάλα ιδιωτικά σχολεία τα οποία απευθύνονται σε γονείς με υψηλά εισοδήματα.
Τα σχολεία αυτά έχουν διατηρήσει σχεδόν στο ακέραιο τον μαθητικό πληθυσμό τους, ενώ προς ενίσχυση του κοινωνικού προφίλ τους περισσότερα είναι πλέον εκείνα που έχουν καθιερώσει το θεσμό της χορήγησης υποτροφίας σε μαθητές. Παρότι παλαιότερα υποτροφίες χορηγούσε μόνο το Κολλέγιο Αθηνών, πλέον το θεσμό έχουν καθιερώσει η Σχολή Μωραΐτη και σχεδόν τα μισά ελληνογαλλικά σχολεία, όπως είναι για παράδειγμα η Λεόντειος Σχολή και η Σχολή Saint Joseph.

Η υποτροφία αποτελεί μια ιδιαίτερα σημαντική βοήθεια, αν κανείς αναλογιστεί ότι το κόστος φοίτησης στα ιδιωτικά σχολεία κυμαίνεται από περίπου 4.000 ευρώ έως και 15.000 ευρώ ετησίως ανάλογα με την τάξη.

Μόλις 2,25% η μείωση των εγγραφών πέρυσι

Η πτωτική πορεία του αριθμού των μαθητών στα ιδιωτικά σχολεία ξεκίνησε πριν από περίπου δύο χρόνια, κατά το σχολικό έτος 2009-10, όταν η οικονομική κρίση άρχισε να δείχνει τα πρώτα της σημάδια. Κατά την περυσινή σχολική χρονιά (2011-2012), πάντως, η μείωση στον μαθητικό πληθυσμό των ιδιωτικών σχολείων συγκρατήθηκε στο 2,25%.

Ενδεικτικά, σύμφωνα με στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η Ομοσπονδία Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Λειτουργών Ελλάδος (ΟΙΕΛΕ), κατά το σχολικό έτος 2011-2012 στα ιδιωτικά σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας φοίτησαν συνολικά 84.825 μαθητές έναντι 86.734 μαθητών κατά το σχολικό έτος 2010-2011. Σημειώνεται ότι κατά την έναρξη της κρίσης και συγκεκριμένα το σχολικό έτος 2008-2009 στην ιδιωτική εκπαίδευση φοιτούσαν συνολικά 92.022 μαθητές (συμπεριλαμβανομένων και των μαθητών των ιδιωτικών Επαγγελματικών Λυκείων και Επαγγελματικών Σχολών). Στη διάρκεια των τελευταίων ετών, τα μεγαλύτερα ποσοστά «διαρροής» μαθητών καταγράφονται στις τάξεις των λυκείων.
Αντίθετα, τα ιδιωτικά νηπιαγωγεία όχι μόνο συγκράτησαν, αλλά αύξησαν τον πληθυσμό τους. Υπενθυμίζεται ότι τα προηγούμενα τρία χρόνια ο αριθμός των μαθητών στα ιδιωτικά νηπιαγωγεία εκτινάχθηκε έως και 82% σε ετήσια βάση λόγω της καθιέρωσης, ως υποχρεωτικής, της προσχολικής αγωγής. Πάντως, αντίθετη πορεία με το μαθητικό δυναμικό φαίνεται ότι ακολουθούν οι επισφάλειες στην καταβολή των διδάκτρων.

Εκτιμάται ότι οι καθυστερήσεις στην αποπληρωμή των διδάκτρων έχουν αυξηθεί σε ποσοστό έως 30% τα τελευταία χρόνια, αν και υπολογίζεται ότι οριστικά «χάνεται» μόλις το 1% των διδάκτρων. Την ίδια ώρα, πολλοί είναι οι γονείς οι οποίοι ζητούν «γενναίες» εκπτώσεις, έως και 15%, στα δίδακτρα ή επιλέγουν να πληρώνουν μόνο για τις βασικές υπηρεσίες εκπαίδευσης, «κόβοντας» δραστηριότητες (π.χ. αθλητικές) ή υπηρεσίες, όπως είναι η μεταφορά των παιδιών τους από και προς το σπίτι.

Παρά την οικονομική κρίση, πάντως, τα ιδιωτικά σχολεία στην Ελλάδα κατέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο μαθητών ανάμεσα στις χώρες όπου λειτουργούν μη χρηματοδοτούμενα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια (Γαλλία, Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο), φθάνοντας στην υποχρεωτική εκπαίδευση το 7% των μαθητών. Μάλιστα, όπως υποστηρίζουν οι ιδιοκτήτες των ιδιωτικών σχολείων, δεδομένου ότι δεν δίνεται κάποιας μορφής επιχορήγηση από το κράτος και οι γονείς βρίσκονται αντιμέτωποι με αρκετά αντικίνητρα αναφορικά με την επιλογή ιδιωτικού σχολείου, ο κλάδος συγκαταλέγεται ανάμεσα στους πλέον ανθεκτικούς στην Ε.Ε.

«Μάχη» για μια θέση στους δημοτικούς παιδικούς σταθμούς

Περίπου 53.000 νήπια και βρέφη κινδυνεύουν να βρεθούν εκτός των βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών των δήμων τη νέα σχολική χρονιά. Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στην Αττική όπου περί τα 18.500 παιδιά δεν θα φιλοξενηθούν στις δομές των δήμων.
Φέτος, οι αιτήσεις για μία θέση στους δημοτικούς παιδικούς σταθμούς ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο -έφθασαν τις 93.000, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 43% σε σχέση με πέρυσι- την ίδια ώρα που η χρηματοδότηση υπέστη σημαντικές περικοπές. Αποτέλεσμα είναι, όπως γνωστοποίησε η Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ) η οποία διαχειρίζεται το σχετικό πρόγραμμα «Εναρμόνιση Οικογενειακής και Επαγγελματικής Ζωής» που χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ, να απορριφθούν φέτος περίπου το 55% των αιτήσεων και λόγω των κριτηρίων που τίθενται για τη φιλοξενία των παιδιών, αλλά κυρίως εξαιτίας της μείωσης της χρηματοδότησης. Η χρηματοδότηση του προγράμματος ανέρχεται στα 125 εκατ. ευρώ για τη νέα σχολική χρονιά έναντι 175 εκατ. ευρώ που ήταν πέρυσι.

Το θέμα αποτελεί «κόκκινο πανί» για τους δημάρχους οι οποίοι τονίζουν ότι απαιτούνται επιπλέον 125 εκατ. ευρώ για την κάλυψη των αυξημένων αναγκών και αναμένεται να συζητηθεί στο έκτακτο συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας τις επόμενες ημέρες.
Θετικό είναι, πάντως, ότι έχει εγκριθεί η πρόσληψη 4.700 συμβασιούχων στους παιδικούς σταθμούς.

Υπενθυμίζεται ότι, κατά την περυσινή σχολική χρονιά, κάποιοι παιδικοί σταθμοί σε διάφορους δήμους, αν και διέθεταν τις κατάλληλες υποδομές, αναγκάστηκαν να κλείσουν επειδή δεν είχαν προσωπικό. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις δύο υπερσύγχρονων παιδικών σταθμών στο Χαλάνδρι που κατέβασαν «ρολά» λόγω έλλειψης προσωπικού, αφήνοντας εκτός 250 παιδιά. Ανάλογη «τύχη» είχε ακόμη ένας παιδικός σταθμός στην περιοχή του Βύρωνα.
380 εκατ. ευρώ για προσχολική αγωγή

Σημειώνεται ότι οι ιδιωτικές δαπάνες για την προσχολική αγωγή είναι ιδιαίτερα υψηλές λόγω της ανάγκης και των δύο γονέων να εργάζονται. Είναι ενδεικτικό ότι σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής της ΓΣΕΕ που αφορούν στο έτος 2008, οι ελληνικές οικογένειες δαπάνησαν περί τα 380 εκατ. ευρώ μόνο για υπηρεσίες προσχολικής αγωγής. Από το ποσό αυτό, τα 130,1 εκατ. ευρώ αφορούσαν στη «σκιώδη» εκπαίδευση, δηλαδή στην αγορά υπηρεσιών οι οποίες είτε δεν παρέχονται από το κράτος είτε παρέχονται αλλά δεν πείθουν για την ποιότητά τους.

Πηγή: ΗΜΕΡΗΣΙΑ