του Παναγιώτη Μέντη, Καλλιτεχνικού διευθυντή ΔΗΠΕΘΕ Σερρών

Το Φθινόπωρο του 1984 ξεκίνησε η λειτουργία του Δημοτικού Περιφερειακού Θεάτρου Σερρών με επίσημες σφραγίδες και υπογραφές μεταξύ Δήμου και Υπουργείου Πολιτισμού, με Υπουργό Πολιτισμού τη Μελίνα Μερκούρη. Στα μέσα του Δεκέμβρη κλείστηκε ο πρώτος θίασος και τον Ιανουάριο του 1985 ξεκίνησαν οι πρόβες του εναρκτήριου θεατρικού έργου. Το έργο ήταν «Ο θρίαμβος του έρωτα» του Μαριβώ, σε σκηνοθεσία του Βασίλη Παπαβασιλείου, που ήταν και ο πρώτος Καλλιτεχνικός Διευθυντής του θεάτρου. Στην πρώτη εκείνη παράσταση είχα την τύχη να συμμετέχω σαν ηθοποιός.

Από τότε μέχρι σήμερα κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι, πέρασαν τριάντα χρόνια και αισίως η λειτουργία του θεάτρου μπαίνει στο 31ο της λειτουργίας του. Γράφω αυτό το σημείωμα ευχόμενος από καρδιάς τα καλύτερα για το Δημοτικό Θέατρο της πόλης, παράλληλα με τις ευχές μου να αφήσουν κάποτε οι Κασσάνδρες κατά μέρος τις μεμψιμοιρίες και τις τρικλοποδιές στο Θεσμό των Δημοτικών Περιφερειακών Θεάτρων όλης της χώρας. Μεμψιμοιρίες και τρικλοποδιές που άρχισαν να μπαίνουν από τη στιγμή που τα συμφέ

ροντα που λυμαίνονταν την περιφέρεια ανά την Ελληνική επικράτεια είδαν να χάνουν χρήματα από το πορτοφόλι τους.

Τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του θεσμού των ΔΗΠΕΘΕ, σε όποια πόλη δημιουργήθηκε Δημοτικό Θέατρο άλλαξαν πολιτιστικά τα πράγματα. Το κοινό της πόλης είχε άμεση επαφή με ένα θέατρο που σεβόταν τους πολίτες, που παρουσίαζε άρτιες παραστάσεις με επαγγελματίες ηθοποιούς, που είχε μέτρο σύγκρισης και άρχισε να απορρίπτει τις «αρπαχτές» των εμπορικών θιάσων που αλώνιζαν στις επαρχιακές πόλεις.

Όταν οι θιασάρχες και επιχειρηματίες των θεαμάτων που μάζευαν το χρήμα του θεατή της περιφέρειας με σαχλαμάρες και εύπεπτα εργάκια είδαν να χάνουν έδαφος, ξεκίνησαν τον πόλεμο στα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πρωταγωνιστές του «ελαφρού» με όλη τη σημασία της λέξης θεάτρου έβγαιναν σε ελαφρά επίσης τηλεοπτικά προγράμματα και μιλούσαν υποτιμητικά για τα Δημοτικά Θέατρα. Παράλληλα άλλαζε και το τοπίο στον ημερήσιο τύπο. Με εξαιρέσεις που είναι χτυπητά ελάχιστες, καλλιτεχνικό ρεπορτάζ έγιναν τα ερωτικά σκάνδαλα μοντέλων και στάρλετ που επειδή εμφανίζονται σε τηλεοπτικές ανοησίες βαφτίζονται και ηθοποιοί. Στις πανελλήνιας κυκλοφορίας εφημερίδες και στα πανελλαδικής εμβέλειας κανάλια, οι σοβαρές προθέσεις πνίγονται και χάνονται στη φαιδρότητα των ημερών μας.  Ομολογώ πως είναι ευτύχημα να μιλάς με δημοσιογράφους που ξέρουν να ρωτούν, πράγμα που ευτυχώς συμβαίνει στην πόλη των Σερρών

Παρ’ όλες τις τρικλοποδιές που μπήκαν στο θεσμό των ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. – έγινε μόδα μια φορά το χρόνο κάποιες εφημερίδες να εξαγγέλλουν πως καταργούνται – Σε πείσμα όμως των ευχών τους για άγνωστους ή και γνωστούς λόγους, αυτός ο θεσμός  εξακολούθησε να υπάρχει. Κι όταν το θεατρικό τοπίο του Αθηναϊκού κέντρου άλλαξε, στα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα βρήκαν ρόλους πολλοί άξιοι, αλλά και απλώς αναγνωρίσιμοι από την τηλεόραση ηθοποιοί. 

Τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα άντεξαν, αναδεικνύοντας την πολιτιστική αποκέντρωση, κάνοντας να συνειδητοποιήσουν οι πολίτες της περιφέρειας πως τα θέατρα αυτά είναι δικά τους. Κατάφεραν με τη δουλειά τους μέσα στο χρόνο να πείσουν και τους πιο δύσπιστους πως τα θέατρα αυτά δουλεύουν για την πολιτιστική εξέλιξη και ανάδειξη της κάθε πόλης που είχαν έδρα τους. Αν τα στήριζαν λοιπόν, αν στήριζαν τη λειτουργία τους θα μπορούσαν να χαρούν σημαντικές παραστάσεις, αλλά και πολλές άλλες πολιτιστικές δραστηριότητες που θα εύρισκαν φιλοξενία σ’ αυτά.

Εδώ στην πόλη των Σερρών για 30 ολόκληρα χρόνια και ανοίγοντας την πόρτα του 31ου , λειτουργεί ένα από τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα της χώρας μας. Έγιναν πολλά αυτά τα τριάντα χρόνια. Ήρθαν πολλές επιτυχίες, μπορεί και αποτυχίες, όλα χωράνε στο ρίσκο της δημιουργίας. Άλλωστε τη συνταγή της αέναης επιτυχίας δεν κατάφεραν πουθενά στον κόσμο να την ανακαλύψουν οι άνθρωποι. Όταν ζούμε και πράττουμε θα κάνουμε και σωστά και λάθη. Σημασία έχει πως στο πέρασμα αυτών των τριάντα χρόνων το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Σερρών στηρίχτηκε από τις Δημοτικές Αρχές και στις σκηνές του ανέβηκαν σημαντικές παραστάσεις. Πέρασαν και συνεργάστηκαν μεγάλα ονόματα καλλιτεχνών. Σημαντικοί Σκηνοθέτες, Μουσικοί, Σκηνογράφοι, Ηθοποιοί και βέβαια Καλλιτεχνικοί Διευθυντές. Όλοι άφησαν το στίγμα τους. Όλοι συνέβαλαν στο να παραδίδεται η σκυτάλη στους επόμενους.

Είναι πλήγμα για τον πολιτισμό της χώρας μας το ότι σε κάποιες πόλεις – έδρες ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα πέρασαν σε υπολειτουργία. Είναι σίγουρο πως οι κακοδαιμονίες της φυλής μας τα οδήγησαν σ’ αυτό. Μακάρι να κατανοήσουμε σαν λαός πως το να λειτουργούν σοβαροί πολιτιστικοί θεσμοί σε μια πόλη αποδεικνύει το πνευματικό και πολιτιστικό επίπεδό της.

Σήμερα και γράφοντας αυτό το σημείωμα σκέφτομαι με πολύ σοβαρότητα την ευθύνη που έχουμε όσοι εργαζόμαστε στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Σερρών, στο να παραδώσουμε τη σκυτάλη στους επόμενους, δίνοντάς τους τις προδιαγραφές του να ανοίγει η αίθουσα του Θεάτρου και να μπορεί να παρουσιάζει καλλιτεχνικό έργο.

Η θητεία μου στην υπηρεσία αυτού του σημαντικού πολιτιστικού θεσμού βαδίζει προς την ολοκλήρωσή της, στα 30χρονα όμως του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Σερρών θα ευχόμουν να τα εκατοστίσει και να υποδέχεται ανθρώπους που θα το αγαπούν και θα δημιουργούν με γνώση και πίστη καινούρια σημαντικά πράγματα. Γιατί η πνευματική προκοπή έχει ανάγκη τον πολιτισμό που προάγει το μυαλό και τη σκέψη, που με τη σειρά τους θα δώσουν ώθηση σε άλλους δημιουργικούς τομείς. 

Και κλείνω καταθέτοντας την γνώμη της εξηντάχρονης πείρας μου – τριάντα οκτώ απ’ αυτά στο θέατρο – πως η πίστη μας στο να ανακαλύψουμε αξίες και πολιτισμό στη ζωή μας θα μας βγάλουν από τον κυκεώνα της κρίσης. Ας παραδεχτούμε κάποτε οι νεοέλληνες πως πρέπει να αναθεωρήσουμε πολλά από όσα πιστεύουμε για ποιότητα της ζωής μας.