Με αφορμή την εκδίκαση της υποθέσεως των Πακιστανών -λαθρομεταναστών- εργατών της Μανωλάδος, διάβασα πολλά, σοβαρά και μη, σχόλια σε ιστοσελίδες και ιστολόγια καθώς και στο facebook. Καθ’ ένας έγραψε την γνώμη του, συνήθως μέσα από το ιδεολογικό-πολιτικό του πρίσμα. Ελάχιστοι όμως γνωρίζουν την ουσία της υποθέσεως, η οποία είναι διαφορά μεταξύ ομοεθνών (Πακιστανών εργατών και Πακιστανών εμπόρων ναρκωτικών).

Η ανάδειξη της διαφοράς με τους Έλληνες κτηματίες για τα -όντως- καθυστερημένα ημερομίσθια υπήρξε αποτέλεσμα των πιέσεων των εμπόρων ναρκωτικών προς τους ομοεθνείς τους εργάτες για να πάρουν τα συσσωρευμένα χρεωστούμενα από πώληση χασίς και κόκας. Προκειμένου το θέμα να μην λάβει διαστάσεις επήλθε συμβιβασμός με τους Έλληνες εργοδότες και επ’ ακροατηρίω οι κατηγορίες δεν υποστηρίχθηκαν, οι μάρτυρες απαντούσαν με μισόλογα και αναφερόντουσαν σε παρεξήγηση κλπ. Το αποτέλεσμα της δίκης και το τι θα καταθέσουν οι μάρτυρες ήταν γνωστό προ της ενάρξεως της ακροαματικής διαδικασίας. Ο νομικός κόσμος των Πατρών βοούσε για το παρασκήνιο εις βάρος της αλήθεις και τςη Δικαιοσύνης! Βεβαίως, ουδείς δικαστής μπορεί να καταδικάσει ελλείψει επαρκών αποδεικτικών στοιχείων, ιδίως μάλιστα όταν οι μάρτυρες κατηγορίας δεν στηρίζουν την κατηγορία!!! Παρ’ όλα αυτά, βρέθηκαν χιλιάδες συμπολίτες μας, η ίδια η αξιωματική αντιπολίτευση και σύσσωμη η αριστερά να κατηγορούν την Δικαιοσύνη για μεροληψία εις βάρος των Πακιστανών λαθρομεταναστών!

Το τι όντως έγινε είναι προφανές, δεν θα σχολιάσω περισσότερο την ουσία. Η παραποίηση της αλήθειας για πολιτικούς λόγους συμβαίνει παντού, στη χώρα μας όμως δεν είναι η εξαίρεση αλλά ο κανόνας. Όμως, το πρόβλημα που αναδεικνύεται είναι πολύ σημαντικότερο και έχει να κάνει με την ουσία της Δημοκρατίας! Γιατί δεν υπάρχει Δημοκρατία όταν οι πολίτες αγνοούν στοιχειώδη ζητήματα της λειτουργίας των θεσμών! Και η Δικαιοσύνη είναι ο κορυφαίος των θεσμών, χωρίς αυτήν δεν έχει νόημα η ίδια η ύπαρξη του κράτους!!!

Αναρωτιέμαι, λοιπόν, όσοι μιλούν υπέρ ή κατά της δικαιοσύνης, γενικώς όσοι έχουν άποψη γι' αυτήν, πόσες φορές βρέθηκαν εντός δικαστικών αιθουσών και ανακριτικών γραφείων; Πόσες φορές υπήρξαν ενάγοντες ή εναγόμενοι, μηνυτές ή μηνυόμενοι, μάρτυρες ή κατηγορούμενοι; Πόσες φορές προσπάθησαν να διαβάσουν ένα δικόγραφο, άρα έχουν στοιχειώδη γνώση της μορφής και του περιεχομένου του, πόσες φορές εκτέλεσαν δικαστική απόφαση ή εκτελέσθηκε εις βάρος τους κα. Πόσοι γνωρίζουν την διαφορά δικαίου και δικονομίας; Πόσοι γνωρίζουν το σύστημα λειτουργίας των δικαστηρίων, τον τρόπο αναδείξεως των διοικήσεων, την εκλογή των συνθέσεων; Πόσοι γνωρίζουν την διαφορά αστικής και ποινικής δίκης ή τις αρμοδιότητες της διοικητικής δικαιοσύνης; Τι είναι έφεση, αναίρεση, αίτηση ακυρώσεως, αγωγή κακοδικίας, ασφαλιστικά μέτρα, προσωρινή διαταγή, αποσβεστική προθεσμία και πολλά άλλα που επηρτεάζουν ευθέως και εμμέσως την καθημερινότητά μας, αλλά ακούγονται κινέζικα για τους περισσότερους από εμάς. Ασφαλώς, ουδείς υποχρεούται να τα γνωρίζει όλα αυτά, αν δεν είναι απόφοιτος της Νομικής. Μάλιστα έχω γνωρίσει αρκετούς τέτοιους που ελάχιστα γνωρίζουν από τα ανωτέρω! Ούτε κι εγώ είμαι, ούτα καν απόφοιτος πανεπιστημίου. Όμως, η επαγγελματική μου εμπειρία, αλλά και η θέλησή μου να γνωρίζω τα, εν γένει, δικαιώμτα και υποχρεώσεις μου, με οδήγησαν να δίνω μεγάλη σημασία στη Δικαιοσύνη και στον τρόπο λειτουργίας της. Και δεν μου χρειάσθηκε το πτυχίο της Νομικής για νακαταλάβω τα στοιχειώδη. Γιατί χωρίς αυτά, τα στοιχειώδη, η αντίληψη λειτουργίας της Δικαιοσύνης και ορθής απονομής του δικαίου περιορίζεται, μοιραίως. στην "πληροφόρηση" μέσω του τύπου, η οποία συνήθως περισσότερο συσκοτίζει την πραγματικότητα παρά διαφωτίζει.

Βεβαίως, οι δικαστικές αποφάσεις δεν κρίνονται, ώστε να είναι απολύτως σεβαστές και εκτελεστές, άλλως δεν έχουν αξία και ακυρ’ωνεται το νόημα της υπάρξεως της Δικαοσύνης. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι πάντοτε σωστές. Γι’ αυτό υπάρχει η κρίση σε δεύτερο βαθμό και η αναίρεση, γι’ αυτό υπάρχει το Δικαστήριο Αγωγών Κακοδικίας, γι’ αυτό υπάρχει η Επιθεώρηση Δικαστηρίων και λοιπές δυνατότητες που προσφέρει η δικονομία. Εξ άλλου, όμως, ουδείς αμφισβητεί το δικαίωμα των πολιτών να τις εκτιμούν ως ορθές οι λανθασμένες, αναλόγως της κοινωνικής και πολιτικής αντιλήψεως ενός εκάστου. Αυτή η άποψη των πολιτών είναι πολιτική και σκοπός της είναι μέσω της -κυρίαρχης- πολιτικής να επιφέρει βελτιώσεις στη νομοθεσία αλλά και στη συγκρότηση και λειτουργία των δικαστηρίων με σκοπό την αρτιότερη απονομή της Δικαιοσύνης. Αυτό είναι και το πρωταρχικό κριτήριο πολιτισμού μιας κοινωνίας. (Δεν είναι τυχαίο ότι η ανάπτυξη νομικού πολιτισμού συμπίπτει με τον διαφωτισμό και τον ανθρωπισμό και συνέβη στις πρωτοπόρες δυτικές κοινωνίες. Με σημείο ενάρξεως το αττικό δίκαιο, περάσαμε στο ευρύτερο, πληρέστερο και αναλυτικότερο ρωμαϊκό, το οποίο παραμένει βάση του δυτικού νομικού πολιτισμού. Δεν είναι τυχαίο ότι στην αρχαία Ρώμη εμφανίσθηκαν -στην πρωτόλεια μορφή τους- οι σημερινοί θεσμοί διακυβέρνησης, η ίδια η res-publica (http://www.antifono.gr/portal/κατηγορίες/ελλάδα-ιστορία-γεωπολιτική/γραπτός-λόγος/4789-ἀθηναϊκή-δημοκρατία-καί-ρωμαϊκή-res-publica.html)! Ούτε τόσο τυχαίο είναι ότι οι ιδρυτές των Η.Π.Α. επέλεξαν να αποκαλούν την Γερουσία του με το όνομα της ρωμαϊκής συγκλήτου:Senatum.)

Προν κλείσω αυτό το άρθρο, θεωρώ σκόπιμο να παρουσιάσω μια πρόσφατη εμπειρία μου, τα συμπεράσματα της οποίας θεωρώ μάλλον προφανή. Τον προηγούμενο Νοέμβριο ήμουν εισηγητής σε σεμινάρια περιφερειακού επιμελητηρίου για ανέργους και επιχειρηματίες. Δεν είχα σκοπό να παρουσιάσω ζητήματα δικαίου, δεν είναι καν του αντικειμένου μου. Έθιξα απλώς νομικές ρτυθμίσεις σχετικές με την εξυγείναση επιχειρήσεων, την πτώχευση κλπ. Όμως, λόγω αποριών και ερωτήσεων των παρισταμένων επιχειρηματιών αναγκάσθηκα να παρατείνω κατά 2 ώρες την διάρκεια του σεμιναρίου προκειμένου να απαντήσω όχι μόνο σε πρακτικά θέματα, δηλαδή την νομική αντιμετώπιση καθημερινών προβλημάτων των επιχειρήσεων, αλλά ακόμη και σε ζητήματα οργανώσεως και λειτουργίας της δικαιοσύνης!!! Περιττό να πω ότι υπήρχε άγνοια επί στοιχειωδών θεμάτων όπως π.χ. την διαφορά μεταξύ αγωγής και μηνύσεως ή ασφαλιστικών μέτρων. Τελικώς, το συγκεκριμένο θέμα υπήρξε και το πλέον ενδιαφέρον του σεμιναρίου για τους ανέργους! Επιμύθιο: ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου δέχθηκε οργίλο τηλεφώνημα του Προέδρου του οικείου Δικηγορικού Συλλόγου, ο οποίος διαμαρτυρήθηκε γιατί μη νομικός (δηλαδή εγώ) παρουσίασε νομικά θέματα! Έλαβε πληρωμένη απάντηση, αλλά αυτό δεν είναι της παρούσης. Όμως, η μικρή αυτή ιστορία δείχνει την αφασία πολιτών και φορέων γύρω από στοιχειώδη ζητήματα οργανώσεως και λειτουργίας της πολιτείας... αναμενόμενο αφού η Αγωγή του Πολίτη διδάσκονταν από θεολόγους και φιλολόγους και είχε μετατραπεί σε "ώρα του παιδιού"!!!

*Ο Ιπποκράτης Χατζηαγγελίδης είναι χρηματοπιστωτικός σύμβουλος επιχειρήσεων.